Bolaga qanday qo’shimcha ovqat berish mumkin?

Qo’shimcha ovqat berish boshlaganda eng asosiy tamoyil – bu shoshmaslik.

Ba’zi bolalar qo’shimcha ovqatga tez o’rganishsa, ba’zilari ko’krak suti yoki smesdan boshqa hech narsani yeyishni istamaydilar. Qo’shimcha ovqat, odatda, bolaning 6 oyligidan boshlab beriladi, lekin bola buni istamasa-chi? U holda shoshilmaslik ayni muddao. Aslida 1 yoshgacha bola o’ziga kerakli barcha vitamin va mikroelementlarni ko’krak sutidan yoki smesdan kerakligicha oladi. Shuning uchun bola yaxshi rivojlanib, vazni kerakligicha oshib, o’zini yaxshi his qilayotgan bo’lsa va qo’shimcha ovqatdan bosh tortsa, bundan xavotir olmang. Demak hali erta. Vaqti kelib, albatta, qo’shimcha ovqat yeyish istagi paydo bo’ladi. Lekin kuch bilan bola istamagan holda unga qo’shimcha ovqat yedirish jismonan ham, ruhan ham bolaga hech qanday foyda keltirmaydi. Olti oyda yeyishni istamayotgan bo’lsa, ozgina vaqt kutib keyin yana harakat qilib ko’ring. Ba’zi bolalar meva yeyishni yoqtirsalar, ba’zilari sabzi, kartoshka kabi sabzavotlarni yaxshi ko’radilar.

Qo’shimcha ovqat berishda eng muhim tamoyil – bu shoshmaslik.

Siz tayyorlagan taom bolaga yoqmagan bo’lsa, demak, uning didini topa olmadingiz. Boshqa mahsulotdan taom tayyorlashga harakat qilib ko’ring. 

Eng asosiysi, qo’shimcha ovqat asta-sekinlik bilan bola ratsioniga kiritilib, har bir yangi mahsulotning berilish intervali 1-2 haftani tashkil etishi lozim.

Olti oylar davomida kuniga bir-ikki qoshiq yeyilgan sabzavot yoki mevali pyure bola uchun yetarli bo’lishi ham mumkin. Zo’rlamang. Vaqti kelib o’zi sizni qo’ymay meva berishingizni talab qilib yuradi.

Qo’shimcha ovqat berishdagi eng yaxshi yo’l — shoshmaslik.

Ba’zi kitoblarda chaqaloqqa qo’shimcha ovqatni 4 oyligidan boshlab bersa bo’ladi, deyilgan. Ba’zilar chillasi chiqishi bilan chaqaloqqa suv berishni boshlaydi. Buvilarimiz esa kattalar ovqatidan yalatish chaqaloqqa foyda deb, 3-4 oylik bolaga qozon ovqatidan yalatadilar.

Xalqaro sog’liqni saqlash tashkiloti va 50 yillik pediatrlik stajga ega bo’lgan dunyoga mashhur Sears pediatri ona sutini emayotgan bolaga qo’shimcha ovqatni(shu qatorda suvni ham) 6 oydan keyin berishni, sun’iy sut ichayotgan bolalarga esa 4-5 oydan boshlashni tavsiya qiladi.

Bunday yondashuvning ma’lum asoslari bor:

1. Bolada 6 oydan boshlab ovqatni tili bilan itarib chiqarish refleksi pasayadi. Bu refleks kuchli bo’lgan payti(6 oyga qadar) ovqat yedirish qiyin bo’ladi, chunki o’zi bilmagan holda bola ovqatni itarib chiqaraveradi.   

2. Olti oyga qadar chaqaloq juda zaif bo’ladi. Qo’shimcha ovqat esa steril bo’lmaydi. Idish, qoshiq, qaynagan suvda biror bakteriya bo’lsa, 6 oyga to’lmagan chaqaloqqa zarar yetkazishi mumkin.

3. Ona sutini emayotgan bolaning organizmida xilma-xil qo’shimcha ovqatlarni hazm qilish uchun yetarlicha fermantlari mavjud bo’lmaydi.

4. Olti oygacha bolaga berilgan qo’shimcha ovqatdan bola hech qanday foyda yoki vitamin olmaydi.

5. Kerakli holatga keltirilmagan qo’shimcha ovqatga bolaning qaqalib yoki tiqilib qolish ehtimoli 6 oyga qadar yuqori bo’ladi.

6. Bolada, odatda, aynan 6 oydan so’ng kattalar ovqatiga qiziqish uyg’onadi. Onasi yeyayotganda qaraydi, o’ziga so’raydi.

7. Ovqat yeyayotganda to’yganligi haqida bola 6 oydan keyingina ishora qila oladi. Qoshiqni itarish, labini qattiq siqib olish, yuzini bujmaytirish 6 oydan keyin paydo bo’ladigan xususiyatlardir.

8. Qo’shimcha ovqatni yeyish uchun bola 6 oydan so’ng o’tira boshlaydi.

9. Qo’shimcha ovqatni 6 oydan keyingina barmoqlari bilan ushlay oladi.

10. Qaysi ovqatning yoqish-yoqmasligini 6 oygacha ifoda eta olmaydi.

Demak, bolaning organizmi va tabiati ham 6 oyiga qadar qo’shimcha ovqat yeyishga moslashmagan bo’lar ekan. Bola ona sutini emib, olti oyidan boshlab qo’shimcha ovqat yeyishga tayyor bo’ladi.

Sun’iy sut ichadigan bolalarga albatta tabiat qonuni mos kelmaydi va ularga 4-5 oydan boshlab qo’shimcha ovqat berish tavsiya etiladi.

Bolaning modda almashinuvi, oshqozon faoliyati buzilmasin, kelajakda ortiqcha vazn muammosiga duch kelmasin desangiz, qo’shimcha ovqat berishga, uning turlarini ko’paytirishga hech qachon shoshilmang.  

Ko’krak suti yoki smesdan tashqari 6 oylik bolaga qo’shimcha ovqat berish mumkin va kerak. Bolaning oshqozoni yangi taomlarga o’rganmagani uchun, bu yerda asta-sekinlik va ma’lum bir bosqichlardan o’tish talab etiladi.

6 oylik bola qanday ovqatlanishi mumkin? Nimadan boshlaymiz? Quyidagi mahsulotlar farzandingiz salomatligi uchun nihoyatda foydali:

-banan;
-guruchli kasha;
-nok;
-o’zingiz tayyorlagan olma sharbati.

Taomlarning holati:

-Yaxshilab ezilib, pyure shaklida qoshiq uchida beriladi.

Bolaga qo’shimcha ovqat berishda eng asosiy qoida bu shoshilmaslikdir.

Har bir yangi mahsulotni qo’shishni boshlaganingizda kuzating. Bolada unga nisbatan allergiya yoki ichi buzilish holati kuzatilmasa, sekin-sekin porsiyani oshirish mumkin. Bir-ikki haftalardan so’ng ikkinchi mahsulotni berib ko’ring.

Bunda ham biroz kuzatib, keyin porsiya miqdorini oshirishingiz mumkin.

Mahsulotlar yangi va yaxshilab yuvilgan bo’lishi lozim.

Kattalar ovqatidan hali bermay turing. Bolaga yoqib, albatta, iste’mol qilishi mumkin, lekin uning oshqozoniga bu katta yuk bo’lib, bola kuchi va energiyasi butunlay o’sha ovqatni hazm qilish uchun ketib qoladi.

Bolaga qo’shimcha ovqat berishni boshlaganingizda bolada allergiya holati yuz bermasligi uchun quyidagi allergik mahsulotlar ro’yxati bilan tanishib chiqing. Bu mahsulotlarni berishni boshlaganingizda shoshmay, bola holatini kuzatib ehtiyotkorlik bilan bering. Bu mahsulotlar ayrim bolalarga hech qanday ta’sir ko’rsatmasa, ayrim bolalar bundan qattiq allergik holatga tushishlari mumkin.

Allergiya chaqiruvchi mahsulotlar:

• grechka;
• shokolad;
• korisa;
• sitrusli mevalar;
• kokos;
• makkajo’xori;
• sutli mahsulotlar;
• tuxum oqi;
• gorchisa;
• danaklar;
• yer yong’oq;
• dengiz mahsulotlari;
• Baliq;
• soya;
• shakar;
• pomidor;
• drojji;
• bug’doy;
• malina;
• qulupnay;
• yejevika;
• golubika.

Tayyor mahsulot sotib olayotganingizda yorliqlariga ahamiyat bering: Bug’doyni yorliqda «krupchatka» yoki «manka» deb atashadi. Tuxum oqi – «albumin», sut mahsulotlari – sivorotka, kazein, natriya kazeinat.

Agar bolaga yuqoridagi mahsulotlarni berganingizda allergik holat kuzatilsa, bola menyusidan bu mahsulotni olib tashlang.

Manba

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi