Oziq-ovqat yorliqlari: ozuqaviy ma’lumotlar va ingredientlar

Asosiy fikrlar

• Oziq-ovqat yorliqlaridagi ozuqaviy ma’lumotlar panellarida energiya, oqsil, yogʻ, uglevodlar va natriy roʻyxati keltirilgan.
• Yorliqlardagi ma’lumot panellari reklamadan koʻra ozuqaviy qiymat boʻyicha yaxshiroq qoʻllanmadir.
• Agar mahsulot odatda allergik reaksiyalarini keltirib chiqaradigan ingredientlarni oʻz ichiga olsa, oziq-ovqat yorligʻida shunday koʻrsatilishi kerak.
• Sogʻlom ovqatlarning ba’zilarida oziq-ovqat yorligʻi yoʻq. Bunga yangi meva va sabzavotlar, yongʻoqlar va baliqlar kiradi.

Oziq-ovqat yorliqlari va ozuqaviy ma’lumotlar panellari: ular nima va qayerda

Oziq-ovqat yorliqlari barcha oziq-ovqat mahsulotlariga kiritilgan, juda kichik paketlar, meva, sabzavotlar va mahalliy non yoki organik mahsulotlar kabi yangi ovqatlar bundan mustasno.

Oziq-ovqat yorliqlari:

• oziq-ovqatda qanday ingrediyentlar yoki qoʻshimchalar borligini;
• sizga oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash boʻyicha ko’rsatmalar haqida ma’lumot;
• ovqatni kim ishlab chiqargani haqida ma’lumotlar beradi.

Ozuqaviy maʼlumotlari panellari oziq-ovqat yorligʻining bir qismidir. Bular sizga oziq-ovqat tarkibida qanday ozuqa moddalari borligini va har bir ozuqaning qancha miqdori borligini aytib beradi.

Qadoqlangan oziq-ovqat mahsulotini xarid qilganingizda, paketning orqa tomoniga qarang. Siz «Ozuqaviy ma’lumot» kabi sarlavhani koʻrishingiz kerak. Sarlavha ostida siz quyidagi toifalarni koʻrasiz:

• xizmat hajmi
• energiya
• oqsil
• yogʻ
• uglevodlar
• shakar
• xun tolasi
• natriy

Oziq-ovqat yorliqlaridagi ingredientlar

Oziq-ovqat ishlab chiqaruvchilari oziq-ovqat yorliqlarida rostgoʻy boʻlishlari kerak. Oziq-ovqat yorligʻi faqat oziq-ovqat mahsulotidagi ingredientlarni oʻz ichiga olishi mumkin. Masalan, qulupnayli mahsulot tarkibida qulupnay boʻlishi kerak. Ingredientlar roʻyxatida mahsulot miqdori ham koʻrsatilishi kerak, masalan, «qulupnay (20%)».

Barcha ingredientlar qoʻshilgan suvni oʻz ichiga olgan holda vazn boʻyicha kamayish tartibida koʻrsatilishi kerak. Birinchi sanab oʻtilgan ingredient mahsulot ishlab chiqarilganda eng koʻp miqdorda mavjud bo’lgan ingredientdir. Shunday qilib, agar shakar birinchi tarkibiy qism boʻlsa, demak, shakar asosiy tarkibiy qism va mahsulot shakar miqdori yuqori. Oxirgi sanab o’tilgan ingredient eng kichik miqdorda mavjud bo’ladi.

Ozuqaviy ma’lumotlar paneli

Barcha oziq-ovqatlar oʻzlarining ozuqaviy maʼlumotlar panellarida yettita oziq-ovqat komponentini roʻyxatga olishlari kerak – energiya, oqsil, umumiy yogʻ, toʻyingan yogʻlar, umumiy uglevodlar, shakar va natriy. Ishlab chiqaruvchilar tola va kaltsiyni oʻz ichiga olgan boshqa oziq moddalarni ham kiritishlari ham mumkin.

Turli xil oziq-ovqat mahsulotlarining ozuqaviy ma’lumotlarini taqqoslash sizga eng soʻ’lom tanlovni ishlab chiqishga yordam beradi. Eng foydali tanlovlar kam toʻyingan yogʻ, past natriy, past shakar va yuqori tolaga ega.

Oziq-ovqat yorliqlarida e’tibor berish kerak boʻlgan narsalar: energiya, yogʻ, shakar va tuz

Energiya

Energiya panelda kilojoul (kJ) sifatida koʻrsatilgan. Yogʻlar, oqsillar va uglevodlarning barchasi tanangizni  kundalik faoliyatingizni bajarish uchun zarur boʻlgan energiya yoki kJ bilan ta’minlaydi. Shu kabi oziq-ovqatlarni solishtirganda, kam energiya odatda kam yogʻ yoki shakarni anglatadi, ya’ni bu kabi oziq-ovqat koʻpchilik uchun yaxshiroq tanlovdir.

Yogʻ, shakar va tuz

Ishlab chiqaruvchilar yogʻ, shakar yoki tuz tarkibini mahsulotda ishlatiladigan tarkibiy qismga qarab turli nomlar ostida roʻyxatga olishlari mumkin. Bu shuni anglatadiki, ushbu oziq-ovqat komponentlari ingredientlar royxatida «yashirin» koʻrinishi mumkin. Ushbu komponentlar turli nomlar bilan atalishi mumkin, ammo ular qanday nomlanishidan qat’i nazar, yuqori yogʻ, shakar va tuz miqdori odatda oziq-ovqatning sogʻlom emasligini anglatadi.

Yogʻlar sigir yogʻi, sariyogʻ, kokos, palma yogʻi, kofa, qaymoq, mayonez, smetana, oʻsimlik moylari, vodorodlangan yogʻlar sifatida koʻrsatilishi mumkin. .

Shakar qoʻngʻir shakar, makkajoʻxori siropi, dekstroza, disaxaridlar, fruktoza, glyukoza, oltin sirop, asal, meva sharbati konsentrati, meva siropi, laktoza, solod, maltoza, mannitol, chinor siropi, shinni, monosaxaridlar, sorbit shakar kabilar sanab oʻtilishi mumkin.

Tuz pishirish kukuni, kuchaytirgich, selderey tuzi, sarimsoq tuzi, natriy, goʻsht yoki xamirturush ekstrakti, piyoz tuzi, tosh tuzi, dengiz tuzi, natriy karbonat, natriy metabisulfit, natriy nitrat, nitrat yoki bulyon kubiklari sifatida koʻrsatilishi mumkin.

Oziq-ovqat qoʻshimchalari

Koʻpgina oziq-ovqatlarda oziq-ovqat qoʻshimchalari mavjud. Oziq-ovqat qoʻshimchalarini oziq-ovqat mahsulotlarida ishlatish va oziq-ovqat mahsulotlariga etiketkalash boʻyicha qat’iy koʻrsatmalar mavjud. Barcha oziq-ovqat qoʻshimchalari ingredientlar roʻyxatida koʻrsatilishi kerak – masalan, quyuqlashtiruvchi . Yorliqda qoʻshimchaning potentsial allergenga asoslanganligi koʻrsatilishi kerak – masalan, bugʻdoy quyuqlashtiruvchi.

Oziq-ovqat qoʻshimchalarining nomlari, raqamlari va umumiy foydalanishlari roʻyxatini maxsus saytlardan olishingiz mumkin.

Oziq-ovqat allergiyalari haqida ma’lumot

Toʻqqizta oziq-ovqat barcha oziq-ovqat allergik reaktsiyalarining 90 foizini keltirib chiqaradi – yeryongʻoq, daraxt yongʻogʻi, qisqichbaqasimonlar, baliq, sigir suti, tuxum, soya, kunjut va bugʻdoy. Agar bu ingredientlar oziq-ovqat mahsulotida boʻlsa, ishlab chiqaruvchilar qanchalik kichik miqdorda boʻlishidan qat’i nazar, buni aytishlari kerak.

Bu ma’lumot bir necha xil yoʻllar bilan ifodalanishi mumkin. Misol uchun, agar siz mahsulotda tuxum borligini tekshirayotgan boʻlsangiz, quyidagilarni ko’rishingiz mumkin:

• albumin (tuxum)
• tuxum albumini
• ingredientlar roʻyxatining oxirida tuxumni oʻz ichiga oladi
• shakar, shokolad, tuxum – ingredientlar roʻyxatida qalin harflar bilan.

Agar oziq-ovqat potentsial allergenlarni oʻz ichiga olgan boshqa oziq-ovqatlar bilan bir xil uskunada yoki ularga yaqin boʻlsa, ishlab chiqaruvchilar ushbu ogohlantirishni eslatib oʻtishi mumkin.

Ozuqaviy qiymatni tekshirish

Oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash va reklamada chipslar paketining old tomonidagi «kam yogʻli» yozuvi chalgʻituvchi boʻlishi mumkin.

Ba’zi fikrlarni yodda tutish kerak:

• Xolesterinsiz: mahsulot 100% xolesterinsiz boʻlishi mumkin, lekin hali ham tarkibida yogʻni mavjud boʻladi..
• Yengil yoki yorqin: bu shunchaki taomning rangi, ta’mi yoki tuzilishi boʻyicha ochiq ekanligini anglatishi mumkin. Siz ozuqaviy ma’lumotlar panelidagi yogʻ tarkibini tekshirishingiz kerak.
• Organik yoki sertifikatlangan organik: turli xususiy tashkilotlar mahsulotlarni organik deb sertifikatlashlari mumkin. Har bir tashkilot milliy standartlarga javob berishi kerak, ammo turli tashkilotlarda ham turli sertifikatlashtirish talablari mavjud.
• Pechda pishirilgan, qovurilmagan: bu mahsulotlarga pishirishdan oldin yogʻ sepilishi yoki qoplanishi mumkin, bu esa ularni yuqori yogʻli qiladi. Yogʻ tarkibini tekshirish yaxshidir.
• Yogʻ yoki tuzning kamaytirilgani: bu da’voga ega mahsulotda asl mahsulotga qaraganda kamida 25% kam yogʻ yoki tuz boʻlishi kerak. Bu yogʻ yoki tuzning kamligini yoki shunga oʻxshash mahsulotga qaraganda kamroq yogʻ yoki tuzni anglatmaydi.
• Shakarsiz yoki shakar qoʻshilmagan: bu mahsulotda saxaroza yoki shakar yoʻqligini anglatadi, ammo shakarning boshqa shakllari emas

“Yaroqlilik muddati”

Yaroqlilik muddati ikki yildan kam boʻlgan barcha oziq-ovqat mahsulotlarida sana koʻrsatilgan boʻlishi kerak:

Amal qilish muddati – goʻsht, baliq va sut mahsulotlari kabi tez buziladigan oziq-ovqatlar uchun foydalanish mumkin. Bu oziq-ovqatni qachon  iste’mol qilib boʻlmasligini bildiradigan sana. Doʻkonlar oziq-ovqat mahsulotlarini belgilangan sanasidan oʻtganda sotishi noqonuniy hisoblanadi.

Pishirilgan yoki qadoqlangan sanasi taom ishlab chiqarilgan yoki qadoqlangan sana hisoblanadi. Bu uning qanchalik yangi ekanligini koʻrsatadi. Buni non va goʻsht kabi ovqatlarda koʻrishingiz mumkin.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi