8-9 oylik: chaqaloq rivojlanishi

Asosiy fikrlar

• 8-9 oylik chaqaloq rivojlanishidagi jarayonlar.
• Farzandingizda gʻoʻngʻirlash, qoʻl urish, emaklash, turish uchun tortishish va boshqa harakatlarni koʻrishingiz mumkin.
• Gapirish va tinglash, qoʻshiq aytish, oʻqish va harakatli oʻyinlar oʻynash chaqaloqning oʻrganishi va rivojlanishi uchun yaxshi.
• Agar siz chaqaloq rivojlanishidan xavotirda boʻlsangiz yoki sizga yordam kerak boʻlsa, shifokoringiz yoki bolangiz va oilaviy sogʻliqni saqlash hamshirasi bilan gaplashing.

8-9 oylik bolaning rivojlanishi

Gʻoʻngʻirlash, qarsak chalish, emaklash, turish uchun tortish kabi chaqalogʻingizda juda koʻp harakatlar sodir bo’ladi.

Bu yoshda chaqalog’ingizning miyasida oʻsish sur’ati bo’ladi. Bu uning xotirasini yaxshilaydi va siz uning sevimli odamlari, o’yinchoqlari va kitoblariga nisbatan kuchliroq bog’lanishni sezishingiz mumkin.

Bu davrda chaqalog’ingiz hatto ma’lum bir odamni afzal ko’rishi mumkin – bu siz, turmush oʻrtogʻingiz yoki boshqa yaqin oila a’zolaringiz bo’lishi mumkin. Bu yoshda ajralish va notanishlar atrofida bo’lishdan tashvishlanish juda keng tarqalgan. Bular bola rivojlanishining normal qismlari ekanligini bilish uchun yordam berishi mumkin.

Farzandingiz kelajakda qanday bo’lishi mumkinligi haqida tasavvurga ega bo’lasiz, chunki u sizga o’z xarakterini ko’rsatishni boshlaydi. Uning his-tuyg’ulari ham o’sib boradi ya’ni u qo’rquvni ifoda eta oladi, shuningdek, sizning yuz ifodalaringizni o’qiy oladi va ularga javob beradi.

Farzandingiz soʻzlarni ularning maʼnolari bilan bogʻlashni va tana tilingizni tushuna boshlaydi, masalan, biror narsaga ishora qilsangiz, u unga qarashi mumkin. U hali ham g’o’ng’irlashi va bu so’zlar nimani anglatishini bilmasdan «ona» yoki «dada» deb aytishi mumkin.

Bu yoshda chaqalog’ingiz ham:

• tovushlarga taqlid;
• e’tiboringizni jalb qilish uchun shovqin qilishi;
• atrofidagi hamma narsani o’rganishi – masalan, u qo’ng’iroqlarni jiringlashi, narsalarni urishi va yashirin narsalarni topishi mumkin;
• u sizning «yo’q» deganingizni eshitganida qilayotgan ishini to’xtatishi;
• ovqatni ushlab turish, tishlash va chaynash orqali uning ovqatlanish qobiliyatini mashq qilishi;
• barmoqlari bilan o’zini ovqatlantirishni boshlashi mumkin

8-9 oylik chaqaloq rivojlanishiga koʻmak

Bu yoshda chaqalog’ingizning rivojlanishiga yordam berish uchun bir nechta oddiy narsalarni qilishingiz mumkin:

• Farzandingiz bilan gaplashing: chaqalog’ingiz suhbatga qiziqadi, shuning uchun kundalik narsalar haqida gapirish unga so’zlar nimani anglatishini tushunishga yordam beradi. Qanchalik ko’p gapirsa, shuncha yaxshi!
• Kichkintoyingizning gaplarini tinglang va unga javob bering: bu uning tili, muloqot va savodxonlik ko’nikmalarini rivojlantiradi va o’zini «eshitilgan», sevilgan va qadrli his qiladi. Iliq va mehrli tarzda gapirish yoki ovoz chiqarib javob berish muhimdir. Farzandingiz sizning ovozingizni yuqoriga va pastga ko’tarilishini eshitishni va u bilan gaplashayotganda yuz ifodalaringizni kuzatishni yaxshi ko’radi.
• Birga oʻynang: qoʻshiqlar kuylang, o’yin oʻynang, qoʻngʻiroq chaling, oʻyinchoqlarni yashiring va kulgili tovushlar yoki hayvonlarning shovqinlarini birga chiqaring.
• Birgalikda o’ynash, shuningdek, chaqalog’ingizga sevilgan va xavfsiz his qilishiga yordam beradi.
• Birgalikda o’qing: o’qish, kitoblardagi rasmlar haqida suhbatlashish va ertaklar aytib berish chaqaloqning tasavvurini rivojlantiradi. Bu mashg‘ulotlar ham unga tilni tushunishga ham yoshi ulg‘aygan sari o‘qishni o‘rganishga yordam beradi.
• Harakatlanishni rag‘batlantiring: harakat va izlanish chaqalog‘ingizga tik turish va yurish kabi murakkabroq harakatlar uchun mushaklar kuchini oshirishga yordam beradi. Agar chaqalog’ingiz emaklayotgan bo’lsa, siz yerga tushib, u bilan emaklab o’ynashingiz mumkin.

10 oylik bolani tarbiyalash

Ota-ona sifatida siz doimo o’rganib borasiz. O’zingiz bilgan narsangizga ishonchingiz komil bo’ladi. Bundan tashqari, biror narsani bilmasligingizni tan olish, savollar berish yoki yordam olish foydalidir.

Agar siz chaqaloqqa qarashga e’tibor qaratib, o’zingizga qarashni unutishingiz yoki vaqtingiz qolmasligi mumkin. Lekin o’zingiz e’tibor berishingiz jismonan, aqlan va hissiy jihatdan bolangiz o’sishi va taraqqiy etishiga yordam beradi.

Ba’zan o’zingizni asabiylashgan yoki haddan tashqari toliqqan his qilishingiz mumkin. Bunday paytlarda oʻzingizni xotirjam his qilguningizcha biroz vaqt boshqa birovdan uni bir muddat ushlab turishini so’rashingiz va chuqur nafas olish uchun boshqa xonaga borishingiz yoki oila a’zolaringiz yoki do’stingizga qo’ng’iroq qilishingiz.

Hech qachon chaqaloqni silkitmang. Bu miya ichidagi qon ketishiga va miyaning doimiy shikastlanishiga olib kelishi mumkin.

Bolaning rivojlanishidan qachon tashvishlanish kerak

Agar sizda biron bir xavotir bo‘lsa yoki 10 oylik bolangizda quyidagi muammolardan birortasi borligini sezsangiz, shifokoringizga murojaat qiling.

Koʻrish, eshitish va muloqot qilish

Farzandingiz:

• u siz bilan ko‘z bilan aloqa qilmayapti, harakatlanuvchi narsalarni ko‘zlari bilan kuzatmayapti yoki ko‘zi ko‘pincha ichkariga yoki tashqariga qaraydi;
• g’o’ldiramaydi;
• boshini tovushlar yoki ovozlar tomon burmayapti;
• ovozingizga, tabassumingizga va boshqa yuz ifodalariga javob bermaydi.

Xulq-atvor

Farzandingiz tabassum qilmaydi yoki xursand yoki xafa ekanligini koʻrsatmaydi.

Harakat

Farzandingiz:

• o’zi o’tira olmaydi
• bir qo’lini boshqasiga qaraganda ko’proq ishlatadi.

Agar chaqalog’ingiz ilgari ega bo’lgan ko’nikmalarini yo’qotganini sezsangiz, bola salomatligi bo’yicha mutaxassisga murojaat qilishingiz kerak.

Agar siz yoki juftingizda ayollarda tug‘ruqdan keyingi depressiya yoki erkaklarda tug‘ruqdan keyingi depressiya belgilarini sezilsa,shifokorga murojaat qilishingiz kerak. Postnatal(tug’ruqdan keying)  depressiyaning alomatlariga g’amginlik va hech qanday sababsiz yig’lash, asabiylashish, o’zini tutishda qiyinchilik va juda tashvishli his qilish kiradi.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi