Asosiy fikrlar:
- O’lik tug’ilish – homiladorlikning 20-haftasidan keyin hech qanday hayot belgilari ko’rinmaydigan chaqaloq tug’ilishi.
- O’lik tug’ilish juda achinarli voqea, albatta.
- O’lik tug’ilgan chaqalog’ingiz bilan vaqt o’tkazish va xotiralar yaratish sizni bu vaizyatda o’zingizni tutishga yordam beradi.
- O’lik tug’ilgandan keyin ham ayollarda qon ketishi, ko’krak og’rig’i va tug’ruqdan keyingi boshqa normal o’zgarishlar mavjud.
- O’lik tug’ilgandan keyin ko’p odamlar sizga g’amxo’rlik qilishi mumkin – masalan, shifoxona xodimlari, xususiy maslahatchilar yoki sizning shifokoringiz.
O’lik tug’ilish haqida
O’lik tug’ilish – bu homiladorlikning 20-haftasidan keyin yoki 400 g va undan ortiq vaznda tug’ilgan chaqaloqning hayot belgilarisiz tug’ilishidir.
Ko’p homiladorliklar 18-haftada tasdiqlanadi. Ammo homila qanchaligini aniqlab bo’lmasa, bolaning vazni 400 g dan ortiq bo’lsa, shifokorlar uni o’lik tug’ilish deb atashadi.
Ko’p sabablarga ko’ra chaqaloqlar o’lik tug’ilishi mumkin. Ammo ba’zi o’lik tug’ilishlar hech qanday sababsiz sodir bo’ladi.
Agar chaqaloq homiladorlikning o’rtalarida tug’ilishdan oldin vafot etsa, bu intrauterin o’lim deb ataladi. Agar chaqaloq tug’ruq paytida vafot etsa, bu intrapartum o’lim deb ataladi. Ikkala holatda ham chaqaloq o’lik tug’iladi.
Farzandingiz tug’ilishdan oldin vafot etganini bilsangiz
Ba’zida chaqaloq homiladorlikning o’rtalarida yoki oxirida vafot etadi va akusher yoki ginekolog bu sodir bo’lganligini tasdiqlaydi. Bunday vaziyatda akusher yoki ginekolog sizga nima bo’lganini tushuntirib beradi va bu xabarni olganingizda sizni qo’llab-quvvatlaydi.
Akusher yoki ginekolog siz bilan chaqaloqning tug’ilish variantlari haqida suhbatlashadi.
Farzandingiz tug‘ilishi uchun siz tug‘ruq va tug‘ruq jarayonidan o‘tishingiz kerak bo‘ladi. Bu odatda siz va turmush o’rtog’ingiz uchun jismoniy mashaqqatli va hissiy jihatdan qayg’uli vaqt bo’ladi.
Sizning akusheringiz tug’ish jarayonini boshlash uchun induktsiyani taklif qilishi mumkin. Agar xohlasangiz, og’riqni qoldiruvchi tibbiy usullaridan foydalanish imkoniyati mavjud.
O’lik tug’ilgandan keyin: chaqalog’ingiz bilan vaqt o’tkazish
Farzandingiz bilan vaqt o’tkazish xotiralar qoldiradi va chaqalog’ingiz haqiqiy inson va oilangizning bir qismi bo’lganligini tan olishga imkon beradi. Vaqt o’tishi bilan bu xotiralarni eslab qolish va baham ko’rish ba’zi odamlarni qayg’uga solishi mumkin. Farzandingiz haqida qanday xotiralar yaratishingiz sizga va oilangizga bog’liq.
Boshqa odamlarning umidlari yoki tajribalari tufayli bosimni his qilmaslikka harakat qiling. Ya’ni ularning gapiga e’tibor qaratmaganingiz maquldir.
Misol uchun, siz chaqalog’ingizni ushlab, quchoqlashni xohlashingiz mumkin. Shuningdek, siz chaqalog’ingizni yuvinishingiz, kiyintirishingiz va suratga olishingiz mumkin. Agar siz hali chaqalog’ingizga ism qo’ymagan bo’lsangiz, buni qilishingiz ham mumkin.
Agar boshqa farzandlaringiz bo’lsa, ularning yoshiga qarab, siz ularga tug’ishganlari bilan uchrashish imkoniyatini ham berishingiz mumkin.
Agar siz chaqalog’ingizni bir muddat uyga olib ketmoqchi bo’lsangiz, buni amalga oshirishga yordam bera oladigan ginekologingiz bilan gaplashing.
Shifokorlar, ginekologlar, hamshiralar va yaqinlaringiz chaqaloq o’lik tug’ilgandan keyin qilinishi kerak bo’lgan ishlarda yordam berishadi.
O’lik tug’ilgandan keyin chaqalog’ingiz bilan xayrlashish
Siz chaqalog’ingiz bilan xayrlashishga tayyor bo’lganingizda, kasalxona mas’ullari va yaqinlaringiz chaqalog’ingizning dafn marosimga olib ketishni tashkillashtiradilar.
Ayollar uchun: o’lik tug’ilgandan keyin tanangiz
O’lik tug’ilgandan so’ng, ayolning tanasi tug’ruqdan keyingi normal o’zgarishlarga uchraydi. Agar siz o’lik tug’ilishni boshdan kechirgan ayol bo’lsangiz, bu sizga nima kutish kerakligini bilishga yordam beradi.
Qon ketishi
Tug’ilgandan keyin tanangiz odatda yana 5-10 kun davomida qon ketadi. Va ba’zida tanangiz bir necha hafta davomida qon ketadi va o’chadi. Agar quyidagi holatlar ro’y bersa, ginekologga murojaat qiling yoki tug’ruqxonangizga boring:
- to’xtamaydigan og’ir qon ketish;
- kuchli qorin tirishishi;
- isitma belgilari.
Ko’krak og’rig’i
Sizning tanangiz yangi chaqaloqqa g’amxo’rlik qilishni va uni boqishni kutganligi sababli, ko’kragingiz allaqachon sut ishlab chiqarish belgilarini ko’rsata boshlagan bo’lishi mumkin – ular kattaroq, og’riqli va yumshoq bo’lishi mumkin. Ko’krakdagi qattiqlik va og’riqni yo’qotish noqulaylikni kamaytirishga yordam beradi, bu esa bir necha haftadan keyin sodir bo’ladi.
Ko’kraklaringiz normal holatga qaytish jarayoni jismoniy va hissiy jihatdan qiyin vaqt bo’lishi mumkin. Ginekologlar sizga maslahat va yordam berishlari mumkin.
Agar sizda ko’krak og’rig’i, shishish, isitma va titroq bo’lsa, imkon qadar tezroq shifokorga ko’rinish muhimdir. Bu mastitning boshlanishi bo’lishi mumkin. (Mastit-odam sut bezining yallig’lanish kasalligi). Mastit tiqilib qolgan sut kanalidan boshlanishi mumkin. Har qanday bo’laklarni massaj qilish yoki oz miqdorda sutni sog’ib tashlash bo’laklarni kamaytirishga yordam beradi.
Farzandingizning vafot etishi sababini bilish
Shifokoringiz sizdan chaqalog’ingiz nima uchun vafot etgani haqida ko’proq bilish uchun chaqalog’ingizni otopsiya (murdani yorish) qilishni xohlaysizmi, deb so’rashi mumkin. Chaqaloq nima uchun vafot etganini bilish ba’zi odamlar uchun tasalli bo’lishi mumkin. Shuningdek, olingan ma’lumotlar shifokorlarga kelajakdagi homiladorlik jarayonlarida maslahat berishga yordam beradi.
Ba’zida otopsiya sizning chaqalog’ingiz nima uchun o’lganini ayta olmaydi. Otopsiya chaqalog’ingizning o’limini tushuntira olmasa ham, chaqalog’ingiz nima uchun o’lganini bilishga harakat qilganingizni o’zi sizni tinchlantirishi mumkin.
Agar siz otopsiya qilishni xohlamasangiz, shifokorlar qila oladigan boshqa tekshiruvlar ham bo’lishi mumkin. Shifokoringiz bunday imkoniyat bor yoki yo’qligini sizga aytishi mumkin.
Farzandingiz ustida otopsiya jarayonini o’tkazish haqida qaror qabul qilish qiyin bo’lishi mumkin. Shifokorlar, ginekologlar va sizni oilangiz eng yaxshi tanlov qilishda sizni qo’llab-quvvatlashlari mumkin.
O’lik tug’ilish sabablari:
Ko’pincha biz o’lik tug’ilishning aniq sababini bilmaymiz.
Odatda o’lik tug’ilish uchun xavf omillari quyidagilardan iborat:
- onaning ortiqcha vazni va semirib ketishi;
- rivojlanmagan onalik yoshi
- homiladorlikning oxirgi davrida uyqu holati, ayniqsa tepaga qarab uxlab qolish;
- mehnat paytidagi asoratlar;
- platsenta yoki kindik ichakchasidagi muammolar;
- rivojlanish anomaliyalari yoki tug’ma nuqsonlar;
- onaning tibbiy holati – masalan, preeklampsiya (homiladorlik davrida qon bosimining oshishiga olib keladigan kasallik. Undan tashqari unda homilador ayol siydigida oqsilning keskin oshishi, buyraklarda patologik holatlar namoyon bo’lishi), diabet yoki buyrak yetishmovchiligi;
- turmush tarzi omillari, shu jumladan tamaki chekish, homiladorlik paytida spirtli ichimliklar va boshqa giyohvand moddalarni iste’mol qilish;
- avtohalokatlar, zo’ravonlik yoki oilaviy zo’ravonlik natijasida kelib chiqqan jarohatlar.
O’lik tug’ilish haqida huquqiy ma’lumotlar
Qonunga ko’ra, ko’p davlatlarda o’lik tug’ilganlar sizning davlatingiz yoki hududingizdagi Tug’ilganlar o’limi va Nikohlar ro’yxatidan o’tkaziladi. Qo’shimcha ma’lumot olish uchun davlatingiz yoki hududingizning Tug’ilganlar va o’limlar va nikohlar veb-saytiga tashrif buyuring.