O’lik tug’ilish yoki neonatal o’limdan keyingi iztirob

 Asosiy fikrlar:

• Bolaning o’limidan keyin his qilish yoki qayg’urishning  to’g’ri usulini ko’rsata olmaymiz.
• Agar siz va turmush o’rtog’ingiz his-tuyg’ularingizni bir-biringiz bilan baham ko’rsangiz, bu sizlarga yordam beradi.
• Ko’pgina ota-onalar chaqalog’ining o’limini tan olish tasalli topishga yordam beradi deb hisoblashadi.
• Sog’lom ovqatlanish, muntazam jismoniy mashqlar va oila, do’stlar va sog’liqni saqlash mutaxassislarining yordami bilan o’zingizga g’amxo’rlik qiling.

O’lik tug’ilish va neonatal o’limdan keyin: o’zingizni qanday his qilishingiz mumkin?

 Kichkintoyning o’limi juda og’riqli va qayg’ulidir.

Bolaning o’limidan keyin his qilish yoki qayg’urishning to’g’ri usuli unday bo’ladi yoki bunday bo’ladi deb ayta olmaymiz.  Bu tajriba har bir kishi uchun har xil va har kim har xil , har xil vaqtida boshidan kechiradi.

Siz qayg’u va tasallini boshqara olmaysiz.  Bir muncha vaqt kayfiyatingiz ko’tarilishi yoki pastga tushishi odatiy holdir.  Shuningdek, siz ushbu qayg’uni ma’lum vaqtlarda – masalan, chaqalog’ingizning o’lim yilligi, tug’ilgan kunida paydo bo’lishini ko’rishingiz mumkin.  Agar siz yana homilador bo’lsangiz, bu his-tuyg’ular yana paydo bo’lishi ham mumkin.

Ba’zida qayg’u sizni kutilmaganda chulg’ab olishi mumkin.

Chaqaloqning o’limidan keyin er -xotin munosabatlari

Siz va turmush o’rtog’ingiz iztirobni turlicha boshdan kechirishingiz yoki izhor qilishingiz mumkin.  Misol uchun, ba’zi odamlar uchun o’zlarining his-tuyg’ularini aytish qiyin bo’lishi mumkin, ammo ular qayg’udan xalos bo’lish uchun mashq qilishlari yoki ko’proq ishlashlari mumkin.  Ba’zilar bu haqida gapirishni umuman yoqtirmasligi ham mumkin.

Bundan tashqari, o’lik tug’ilish yoki neonatal o’limni boshdan kechirgan ayollarning juftlari uchun bu voqea boshqalar uchun ahamiyatsiz deb hisoblashlari mumkin. Masalan, tibbiyot mutaxassislari va boshqa odamlar faqat onaning ehtiyojlariga e’tibor qaratishlari mumkin. Er-xotin uchun bu vaziyatda his-tuyg’ulari ahamiyatsizdek ko’rinishi odatiy holdir.  Ammo ularning his-tuyg’ulari juda muhim.

Bu farqlar normaldir, lekin agar juftingiz siz kabi his etmaydi deb o’ylayotgan bo’lsangiz bu qiyin holdir.

Agar siz va turmush o’rtog’ingiz chaqalog’ingiz vafotidan keyin his-tuyg’ularingizni baham ko’rib, ochiq gaplasha olsangiz, bu qiyin paytda ikkalangizga ham yordam beradi.

 O’lik tug’ish yoki neonatal o’lim haqidagi qayg’ungizni boshqalar bilan baham ko’rish.

Kichkintoyingizning o’limi haqida oilangiz va do’stlaringiz gapirishi juda xafali bo’lishi mumkin.

Garchi odamlar sizga tasalli berishni va qo’llab-quvvatlashni xohlasalar ham, ular sizning dardingizni tushunmasligi mumkin.  Va ba’zida odamlar sizning yo’qotishingizni hamdard so’zlarni aytib, sizni yupatishga harakat qilishlari mumkin.  Masalan, «Siz boshqa chaqaloqqa dunyoga keltirishingiz mumkin» yoki «Hech bo’lmaganda sizning boshqa bolalaringiz bor».  Albatta bularning barchasi sizga quruq so’zlardek tuyuladi.

Ammo ko’p odamlar bu boshqalar bilan muloqot qilishga yordam berishini bilishadi.  Siz yaqin do’stlaringiz va oilangizga chaqalog’ingizning siz uchun ahamiyati, sizga qanday yordam kerakligini va qayg’uyingizni qanchalik baham ko’rishni xohlayotganingizni bildirishingiz mumkin.  Agar chaqalog’ingizning o’limi haqida gapirishni xohlamasangiz, uni yozma ravishda ham baham ko’rishingiz mumkin.

Farzandingizning o’limini tan olish

Farzandingizning o’limini tan olishning ba’zi usullari:

• Xayriya qilish: siz chaqalog’ingiz nomidan munosib tashkilotga sovg’a qilish uchun biror narsa sotib olishingiz mumkin.
• Farzandingizga ism qo’yish: chaqalog’ingizga ism qo’yish, chaqalog’ingiz siz uchun shaxs sifatida bo’lganligini bildiradi.
• Esdaliklarni yig’ish: sizda ultratovush fotosuratlari, chaqalog’ingizning fotosuratlari, kasalxona yorlig’i, hamdardlik kartalari, bosilgan gullar va chaqalog’ingiz uchun tayyor bo’lgan o’yinchoqlar yoki kiyimlar kabi narsalar uchun maxsus quti bo’lishi mumkin.
• Esdalik sovg’asini tanlash: bu bezak yoki zargarlik buyumlari bo’lishi mumkin.
• Biror narsa yaratish: bu chizilgan, albom yoki musiqa bo’lagi bo’lishi mumkin.
• Xotira joyini yaratish: masalan, siz chaqalog’ingiz haqida o’ylash uchun vaqt o’tkazmoqchi bo’lsangiz, daraxt ekishingiz yoki o’zingiz yoqtirgan joyga borishingiz mumkin.
• Xayrlashish: buni chaqalog’ingizga she’r yoki xat yozish orqali qilishingiz mumkin.
• Chaqaloqni dafn qilish: uyda yoki qabristonda dafn qilish mumkin.

 Farzandingizning o’limidan keyin o’zingizga g’amxo’rlik qilish.

O’zingizga g’amxo’rlik qilish uchun bir nechta narsalarni qilishingiz mumkin:

• Kichkintoyini yo’qotgan do’stingiz yoki qarindoshingiz bilan bu haqida suhbatlashing. Bu sizga o’z his-tuyg’ularingizni tushunish va tasdiqlashga yordam beradi.
• Yuzma-yuz yoki onlayn farzandini yo’qotganlarni qo’llab-quvvatlash guruhiga qo’shiling. Siz chaqaloqlarini yo’qotgan boshqa ota-onalarni qo’llab-quvvatlash uchun ko’ngilli bo’lishni ham o’ylab ko’rishingiz mumkin.
• O’lik tug’ilgan yoki neonatal o’limga duchor bo’lgan odamlarga maslahat berish tajribasiga ega bo’lgan ruhiy salomatlik mutaxassisi bilan suhbatlashing. Bu sizning qayg’uyingizni yengishga yordam beradi.
• Atrofingizda ayniqsa chaqalog’ingizning tug’ilgan kuni, o’lim kuni yoki boshqa muhim sanalarni belgilaydigan yubileylar arafasida oliyjanob va tushunuvchan odamlar borligiga ishonch hosil qiling. Bu kunlar sizning yarangizni yangilabgina qolmay, kelajakdagi homiladorlikdan qo’rqishni ham keltirib chiqarishi mumkin.
• O’z fikrlaringizni, his-tuyg’ularingizni va xotiralaringizni yozib olish uchun kundalik tuting. Bu o’lik tug’ilish yoki neonatal o’lim haqidagi barcha his-tuyg’ularingizni ifodalash va o’rganishning yaxshi usuli bo’lishi mumkin.
• Spirtli ichimliklar va boshqa giyohvand moddalarni iste’mol qilishdan va sizni uyqusizlikka olib keladigan har qanday xatti-harakatlardan saqlaning.
• Sport zaliga boring, mahalliy suzish havzasiga, xayriya fondiga tashrif buyuring yoki muntazam mashqlar bilan shug’ullanib turing. O’z-o’zini tarbiyalash va aniq maqsadlarga ega jismoniy faollik sizning his-tuyg’ularingizni yengib o’tishga va tanangizni mustahkam qilishga yordam beradi.
• Sabzavot maydoni yoki bog’ni yetishtirish va parvarish qilish ham tinchlantiruvchi faoliyatlardan biri bo’lishi mumkin.

Boshqa homiladorlikka harakat qilish

Ba’zi juftliklar o’lik tug’ilish yoki neonatal o’limdan keyin yana farzandli bo’lishga harakat qilishadi.  Ba’zilari esa oilasi yoki do’stlari tomonidan «davom etish» usuli sifatida boshqa chaqaloqqa urinish uchun bosim ostida qolishlari mumkin.

Ammo agar siz jismoniy yoki hissiy jihatdan tayyor bo’lguningizcha yana homilador bo’lib qolsangiz, bu sizning qayg’ungizni unutishga umuman yordam bermasligi mumkin.  Buning sababi shundaki, bu jarayon vaqt va juda ko’p hissiy energiya talab qilishi mumkin.

Shuningdek, siz boshqa homiladorlik haqidagi hayajon yoki boshqa o’lik tug’ilish va neonatal o’limdan qo’rqish kabi turli xil his-tuyg’ularni his qilishingiz mumkin.  Shuni yodda tutishingiz kerakki, tanangizga jismoniy tiklanish uchun vaqt kerak bo’lganidek, hissiy zaxiralarga ham kerak.

Bu boshqa homilador boʻlishga urinishdan oldin oʻzingizni jismonan va hissiy jihatdan tayyor boʻlguningizcha kutishingiz kerakligini anglatadi.  Bu qachon bo’lishi mumkinligini juftingiz, shifokoringiz, do’stlaringiz yoki yaqinlaringiz bilan muhokama qilishingiz mumkin.

Qachon qayta urinib ko’rish mumkinligi haqida doktoringiz bilan maslahatlashish eng maqbul yo’ldir.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi