Asosiy fikrlar:
- Neonatal o’lim – bu bola hayotining dastlabki 28 kunida vafot etishi. Bu juda achinarli va qiyin holatdir.
- Farzandingiz bilan o’tgan vaqt va xotiralar sizga tasalli beradi.
- Farzandingiz o’lganidan keyin emizishni to’xtatish jismoniy va hissiy jihatdan qiyin bo’lishi mumkin.
- Neonatal o’limdan keyin ko’p odamlar, shifoxona xodimlari, yoki yaqinlaringiz sizga g’amxo’rlik qilishlari ahamiyatli hisoblanadi.
Neonatal o’lim nima?
Neonatal o’lim – bu bola hayotining dastlabki 28 kunida vafot etishi. Chaqaloq tug’ilgandan keyinoq vafot etadimi yoki bir necha haftadan keyinmi, qat’i nazar, bu butun oila uchun juda qiyin holdir.
Tug’ilgandan keyingi dastlabki to’rt hafta ichida chaqaloqning o’limiga ko’plab sabablari bor. Ba’zida chaqaloq erta tug’ilgan, tug’ma nuqsonlari (tug’ma nuqsonlari) yoki infektsiya bilan kasallanganligi sababli bo’lishi mumkin. Ba’zida homiladorlik paytida muammolar yoki tug’ruq paytida asoratlar bo’lganligi sababli. Va ba’zida esa biz nima uchun ekanligini bilmaymiz.
Farzandingiz bilan vaqt o’tkazish
Farzandingiz bilan vaqt o’tkazish sizga xotiralar qoldiradi va chaqalog’ingiz oilangizning bir qismi ekanligini yoki bo’lganligini his qilishga imkon beradi. Vaqt o’tishi bilan bu xotiralarni eslab qolish va baham ko’rish ba’zi odamlarni qayg’uga solishi mumkin. Farzandingiz haqida qanday xotiralar yaratishingiz sizga va oilangizga bog’liq.
Boshqa odamlarning umidlari yoki tajribalari tufayli bosimni his qilmaslikka harakat qiling. Ya’ni ularning gapiga e’tibor qaratmaganingiz maquldir.
Tug’ilgandan boshlab chaqalog’ingiz bilan vaqt o’tkazish
Agar sizga chaqalog’ingiz to’rt haftadan keyin omon qolishi dargumon deb aytilgan bo’lsa, siz hali ham chaqalog’ingiz tug’ilgan paytdan boshlab birga vaqt o’tkazishingiz mumkin.
Hamshiralar va doyalar sizga imkon qadar tezroq chaqalog’ingizni ushlab, quchoqlab olishga yordam beradi.
Siz chaqalog’ingizga ism qo’yishingiz va birga suratga olishingiz mumkin. Agar sizning boshqa farzandlaringiz bo’lsa, ularga aka-ukalari bilan uchrashish va oila sifatida birga suratga tushish imkoniyatini berishingiz mumkin.
Farzandingiz vafot etganida chaqalog’ingiz bilan vaqt o’tkazish
Farzandingiz vafot etganida vaqtni chaqalog’ingizni ushlab, quchoqlab o’tkazishingiz mumkin. Agar siz hali chaqalog’ingizga ism qo’ymagan bo’lsangiz, buni qilishingiz mumkin. Neonatal hamshiralar va doyalar sizga cho’miltirish, kiyintirish va chaqalog’ingizni suratga olishda ham yordam berishi mumkin.
Agar siz chaqalog’ingizni bir muddat uyga olib ketmoqchi bo’lsangiz, buni amalga oshirishga shifokor bilan gaplashishingiz mumkin.
Neonatal o’lim sizning oilangizning boshqa a’zolariga – bolalarga, bobo-buvilarga va boshqa qarindoshlarga ta’sir qilishi mumkin. Siz ularni chaqalog’ingiz bilan vaqt o’tkazishga taklif qilishingiz mumkin.
Shifokorlar, hamshiralar, doyalar, va yaqinlaringiz sizga kerak bo’lgan va chaqalog’ingiz o’limidan keyin qilinishi kerak bo’lgan narsalar bilan yordam berishadi.
Farzandingiz bilan xayrlashish
Siz chaqalog’ingiz bilan xayrlashishga tayyor bo’lganingizda, shifokorlar va yaqinlaringiz chaqalog’ingizni dafn marosimiga tayyorlashadi.
Ayollar uchun: neonatal o’limdan keyin tanangiz
Qon ketishi
Tug’uriqdan keyin sizda 5-10 kun davomida vaginal qon ketishi mumkin. Ba’zi ayollar uchun bu olti haftagacha davom etishi ham mumkin. Bu normal holat. Agar sizda to’xtamaydigan og’ir qon ketish, kuchli qorin tirishishlari yoki isitma belgilari mavjud bo’lsa shifokoringizga murojaat qilishingiz lozim.
Sutni yo’qotish
Sutni yo’qotish, emizishni to’xtatish yoki sut berishni to’xtatish neonatal o’limdan keyin jismoniy va hissiy jihatdan qiyin bo’lishi mumkin. Ko’krak sut ishlab chiqarishni to’xtatgunga qadar bir necha hafta o’tishi mumkin.
Ko’krakning to’lib ketishining oldini olish uchun ba’zida ona sutini sog’ib tashlash yordam beradi. Qulaylik uchungina ozroq sog’ib tashlashingiz mumkin, ko’pi esa aksincha sutni ko’payib ketishiga sabab bo’ladi. Neonatal hamshiralar, akusher yoki ginekologlar bu bo’yicha sizga maslahat va yordam berishlari mumkin.
Agar sizda ko’krak og’rig’i, shishish, issiqlik, isitma va titroq bo’lsa, ginekologga ko’rinish juda muhimdir. Bu mastit(odam sut bezining yallig’lanishi)ning boshlanishi bo’lishi mumkin. Mastit sut kanali tiqilib qolganda paydo bo’lishi mumkin. Har qanday massaj qilish yoki oz miqdordagi sutni sog’ish bo’laklarni kamaytirishi mumkin.
Erta tug’ilgan chaqaloqlarni boqish uchun tayyor sut mahsulotlaridan ham foydalanish mumkin. Agar bunday qilmoqchi bo’lsangiz, dastlab shifokoringiz bilan maslahatlashing.
Farzandingizning vafot etishi sababini bilish
Shifokoringiz sizdan chaqalog’ingiz nima uchun vafot etgani haqida ko’proq bilish uchun chaqalog’ingizni otopsiya (murdani yorish) qilishni xohlaysizmi, deb so’rashi mumkin. Chaqaloq nima uchun vafot etganini bilish ba’zi odamlar uchun tasalli bo’lishi mumkin. Shuningdek, olingan ma’lumotlar shifokorlarga kelajakdagi homiladorlik jarayonlarida maslahat berishga yordam beradi.
Ba’zida otopsiya sizning chaqalog’ingiz nima uchun o’lganini ayta olmaydi. Otopsiya chaqalog’ingizning o’limini tushuntira olmasa ham, chaqalog’ingiz nima uchun o’lganini bilishga harakat qilganingizni o’zi sizni tinchlantirishi mumkin.
Agar siz otopsiya qilishni xohlamasangiz, shifokorlar qila oladigan boshqa tekshiruvlar ham bo’lishi mumkin. Shifokoringiz bunday imkoniyat bor yoki yo’qligini sizga aytishi mumkin.
Farzandingiz ustida otopsiya jarayonini o’tkazish haqida qaror qabul qilish qiyin bo’lishi mumkin. Shifokorlar, ginekologlar va sizni oilangiz eng yaxshi tanlov qilishda sizni qo’llab-quvvatlashlari mumkin.
Neonatal o’lim sabablari
Ko’pincha biz neonatal o’limning aniq sababini bilmaymiz.
Odatda neonatal o’lim sabablari quyidagilardan iborat:
- erta tug’ilish;
- kam vaznda tug’ilish;
- tug’ma nuqsonlar (tug’ma nuqsonlar);
- infeksiya;
- mehnat paytidagi asoratlar;
- homiladorlik paytidagi muammolar.
Neontal o’lim haqida huquqiy ma’lumotlar
Qonunga ko’ra, ko’p davlatlarda o’lik tug’ilganlar sizning davlatingiz yoki hududingizdagi Tug’ilganlar o’limi va Nikohlar ro’yxatidan o’tkaziladi. Qo’shimcha ma’lumot olish uchun davlatingiz yoki hududingizning Tug’ilganlar va o’limlar va nikohlar veb-saytiga tashrif buyuring.
Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.
Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi