Tuygʻular va oʻyin

Asosiy fikrlar

• Oʻyin bolalar rivojlanishining barcha sohalari, shu jumladan hissiy rivojlanishi uchun muhimdir.
• Oʻyin orqali maktab yoshidagi bolalar yangi va kuchli his-tuygʻularni oʻrganishlari va ularni boshqarishni mashq qilishlari mumkin.
• Bolalarning his-tuygʻulariga yordam beradigan oʻyin g’oyalari orasida rasm chizish, oʻqish va tartibsiz oʻyinlar mavjud.

Maktabgacha yoshdagi bolalar oʻyinlari hissiy rivojlanish uchun qanday yordamlar beradi?

Oʻyin bolalar oʻrganish va rivojlantirishning asosiy usullaridan biridir. Rivojlanishning barcha sohalari, shu jumladan hissiy rivojlanish uchun muhimdir.

Maktabni boshlash bolalar uchun ko’plab yangi , kuchli tajribalar va his-tuyg’ularni anglatadi. Agar bolalar bu his-tuyg’ularni tushuna olsa va boshqara olsa, bu ularga boshqalar bilan til topishishga va o’rganishga yordam beradi.  O’yin maktab yoshidagi bolalar uchun hissiy qobiliyatlarini mashq qilish, – va ba’zida faqat his-tuyg’ularini tashqariga chiqarishning muhim usulidir.

Farzandingiz maktabda boshqa bolalar bilan o’ynash uchun ko’p imkoniyatlarga ega bo’lishi mumkin, ammo siz bilan o’ynash hali ham muhim va alohida rolga ega.

Farzandingiz bilan oʻynash bolangizga qoʻllab-quvvatlovchi muhitda baxt ,g’alaba, umidsizlik kabi his-tuygʻularni boshdan kechirish va ifodalash imkoniyatini beradi.  Bu sizning munosabatlaringizni ham mustahkamlaydi va bu sizning farzandingiz boshqalar bilan o’ynaganida yaxshi amaliyotdir.

 Maktab yoshidagi bolalar va hissiyotlari

Farzandingiz maktabga kelganida:

• mustaqil bo’lishni o’rganishni boshlaydi.
• 8-9 yoshdan boshlab boshqa odamlarning nuqtai nazarini tushunishni boshlaydi.
• to’g’ri va noto’g’ri harakatlar haqida bir oz tushunchaga ega bo’ladi, lekin yolg’on gapirish yoki o’g’irlik kabi narsalarni ham qilib turishi mumkin.
• ba’zi bolalar dastlab baland ovozda gapiradigan va ishonchli, keyin esa jim va uyatchan bo’lib qolish bosqichlaridan o’tadi.

Farzandingiz taxminan sakkiz yoshdan boshlab yaqin doʻstlik oʻrnatishni boshlaydi. Ammo bu faqat umumiy namunadir va farzandingiz o’z tanlovini keyinroq hal qiladi.

Bu yoshda bolalar ko’pincha qoidalarga juda qiziqadi. Ba’zida qoidalar bo’yicha kelishmovchiliklar maktab yoshidagi bolalar o’rtasida tortishuvlarga sabab bo’lishi mumkin. Farzandingiz o’yinni muammosiz davom ettirish uchun siz kabi kattalar yoki ularning o’qituvchilari yordamiga muhtoj bo’ladi.

Maktab yoshidagi bolalar ko’pincha ko’plab yangi his-tuyg’ularni boshdan kechiradilar, bu sizning farzandingiz uchun juda og’ir bo’lishi mumkin. Farzandingiz gaplashmoqchi bo‘lganida uning gaplarini tinglash, unga ko‘p mehr va qo‘llab-quvvatlash baxsh uning o‘zini xavfsiz, qadrli va sevilgan his qilishiga yordam beradi.

 Maktab yoshidagi bolalar va his-tuygʻular: oʻyin gʻoyalari

O’yin bolalarning his-tuyg’ularini tushunish va boshqarishning eng yaxshi usullaridan biridir. Maktab yoshidagi bolangiz uchun ba’zi fikrlar:

• Bo’yash, chizish va yozish. Bu umidsizlik yoki qayg’u kabi katta his-tuyg’ularni boshqarish va ifoda etishning ajoyib usullari.
• Musiqa bilan zavqlaning. Misol uchun, bolangiz sakrab musiqada «harakat qilishi», uy atrofida turli xil musiqalarni yaratishi yoki asbob chalishni o’rganishi mumkin.
• Dala o’yinlarni sinab ko’ring masalan, qumni siqib qasr yasash, loy o’ynash.
• Qo’g’irchoqlar va o’yinchoqlar bilan o’yinga undang. Bu bolangizga turli vaziyatlarni va ular bilan birga keladigan his-tuyg’ularni, masalan, jasur o’t o’chiruvchi yoki yo’qolgan tadqiqotchi bo’lishni sinab ko’rish imkonini beradi.
• Yugurish, sakrash yoki to‘pga urish kabi ochiq havoda o‘ynash uchun parkga yoki ochiq joyga boring. To’pni chindan ham qattiq tepish taranglikni bo’shatish uchun juda yaxshi.
• Farzandingiz ham his qilayotgan his-tuyg’ularni boshdan kechirayotgan qahramonlar haqida hikoyalarni o’qing. Bu, albatta, bolangizga yangi his-tuyg’ularni tushunishga yordam beradi.