Harakat va oʻyinlarning maktab yoshidagi bolalarga foydalari

Asosiy fikrlar

• Oʻyin bolalar rivojlanishining barcha sohalari, jumladan, harakat va chiniqish qobiliyatlari uchun kalit hisoblanadi.
• Bolalarning harakatlanish imkoniyatlari qanchalik koʻp boʻlsa, ular shunchalik koʻp qobiliyatlarni rivojlantiradilar.
• Maktab yoshidagi harakat uchun oʻyin gʻoyalari – oilaviy tadbirlar, birinchi sport turlari va bogʻdorchilik kabi kundalik mashgʻulotlarni oʻz ichiga oladi.

Maktab yoshidagi bolalar oʻyinlarining  harakat qobiliyatlarini rivojlantirish uchun muhimligi

Bolalar har kuni ko’p harakat va jismoniy faoliyatga muhtoj. Buning sababi, harakat rivojlanishi, salomatlik va farovonlik uchun juda muhimdir.

Harakat qilish mushaklar va suyaklarni mustahkamlaydi, muvofiqlashtirishni yaxshilaydi, fitnesni rivojlantiradi va chiniqish ko’nikmalarini rivojlantiradi. Harakat va jismoniy faollik bolalarning o’ziga bo’lgan ishonchi uchun ham foydalidir, chunki ular yangi mashg’ulotlarni sinab ko’rishadi, qobiliyatlarini sinab ko’rishadi va tanasi nima qila olishini kashf qilishadi.

O’yinlar maktab yoshidagi bolangizning harakatchanligi va faolligini ta’minlashning eng yaxshi usullaridan biridir.

Maktab yoshidagi bolalarning normal harakatlari

Umuman olganda, bolangizda jismoniy faollik va harakat qilish imkoniyati qanchalik ko’p bo’lsa, bolangiz shunchalik ko’p ko’nikmalarni rivojlantiradi.

5-8 yoshda farzandingiz quyidagilarni qila oladi:

• qoʻshimcha g’ildiraklarisiz ikki g’ildirakli velosipedda yurish
• zinapoyaga ko’tarilish va kichik panjaralardan oshish, tebranish
• suzish
• turli o’lchamdagi va shakldagi to’plarni otish, ushlash va tepish
• mustaqil ravishda kiyinish.

Bu yoshda koʻp bolalar oʻz tanalari nimaga qodirligini bilish uchun oʻynab, tavakkal qilishga harakat qilishlari mumkin. Shunday ekan, farzandingizning daraxtlarga chiqayotganini, o‘yin jihozlarida tebranayotganini va zinapoyadan sakrab tushayotganini ko‘rsangiz hayron bo‘lmang.

Bolalarni harakatga keltirish uchun fikrlar

Bolalar oʻz oilalari bilan mashgʻulotlar bilan shugʻullanishni yoqtirishadi, masalan, siz va ularning ukalari bilan toʻp tepish, kriket oʻynash yoki frizbi otish.

Bolalarni harakatga keltiruvchi ochiq havodagi oʻyinlar qatoriga oilaviy velosiped haydash yoki tabiatda sayr qilish, bogʻdorchilik bilan shug’ullanish, qiziqarli spektakllar qilish kiradi.

Agar u juda uzoq bo’lmasa, siz oddiy narsalarni ham sinab ko’rishingiz mumkin, masalan, bolangiz bilan maktabga borish  yoki ko’chada sayr qilish. Bu jismoniy faoliyat uchun ajoyib imkoniyat. Vaziyatni qiziqarli qilish uchun farzandingizdan uning kuni haqida soʻrashingiz yoki “Men josuslik qilaman” oʻyinini oʻynashingiz mumkin.

Farzandingiz skeytbord va roliklarda uchish kabi yangi mashg‘ulotlarni sinab ko‘rishni xohlashi mumkin. U toʻgʻri xavfsizlik vositalarini kiyganiga ishonch hosil qiling. Bunga dubulg’a, bilak yostiqchalari va tizzalar kiradi.

Farzandingiz qiziqsa, uni sakrash, uloqtirish, yurish va yugurish kabi mashg‘ulotlarni o‘z ichiga olgan atletika dasturiga yozib qo‘yishingiz mumkin. Taxminan besh yil farzandingiz buni xohlaydimi yoki yo’qligini aniqlash uchun yaxshi vaqt.

Bolalar uchun mos oʻzgartirilgan boshqa sport turlari ham mavjud. Bu yoshda bolalar uyushgan sportni juda qiziqarli deb bilishlari mumkin, ammo farzandingiz uchun tartibsiz oʻyinlar uchun boʻsh vaqtlari hamon muhim.  Tartibi bo’lmagan o’yin bu sizning farzandingiz nimani va qanday o’ynashni tanlashidir. Bu musiqa ostida istaganidek raqsga tushish yoki qumda o’ynash bo’lishi ham mumkin.

TV tomoshasi vaqti va jismoniy oʻyinlar

Ba’zida tomosha vaqti bolalarning tanaffussiz juda uzoq vaqt o’tirishiga sabab bo’lishi mumkin. Lekin bu vaqtda ham bolangizni harakatga keltirishni tashkillashtirishingiz mumkin.

Masalan, siz quyidagi kabi narsalarni sinab ko’ring:

• raqamli xarita yordamida bolangiz bilan sayr qilishni rejalashtirish.
• Farzandingiz arqondan sakrash kabi yangi mahoratni oʻrganayotganini videoga olish va bolangiz oʻz oʻrni oʻrganayotganini koʻrishi uchun videoni takrorlash
• video raqs o’yinlarini yoki virtual sport simulyatorlarini tanlash.

Yodingizda bo‘lsin, to‘g‘ri foydalanish, vaqtni muvozanatda saqlash muhimdir. Farzandingiz rivojlanishi uchun jismoniy, ijodiy, ijtimoiy o’yin va o’qish, shuningdek, raqamli o’yinni o’z ichiga olgan turli xil mashg’ulotlarni bajarish yaxshidir.