Natija yo'q
Hamma natijani ko'rish
Farzand tarbiyasi
  • Homiladorlik
    • Haftama-hafta
    • Homiladorlikda otaga qo’llanma
    • Salomatlik va tetiklik
    • Farzand uchun tayyorgarlik
    • To’lg’oq va tug’ish
    • Muddatidan oldin tug’ish
    • Abort qilish va o’lik tug’ilish
    • Homiladorlik va tug’ish: video
    • Parvarish rasmlarda: homiladorlik
  • 0-3 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak va idishda emizish
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Erta tug’ilgan chaqaloqlar
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 0-3 oylik
  • 3-12 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak, idishda emizish va qattiq ozuqalar
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-12 oylik
  • 1-3 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 1-3 yosh
  • 3-5 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-5 yosh
  • 5-8 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’yin, media va texnologiya
    • Xavfsizlik
    • Maktab va o’zlashtirish
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 5-8 yosh
  • 9-11 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab va ta’lim
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 9-11 yosh
  • 12-18 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab, ta’lim va ish
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 12-18 yosh
  • Kattalar
    • Oilaviy xilma-xillik
    • Oilaviy hayot
    • Otalar
    • Buva-buvi va boshqa qarindoshlar
    • O’zingizga ham e’tiborli bo’ling
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Ish va farzand parvarishi
    • Videolar
  • Autizm
    • Autizm haqida
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va tetiklik
    • Maktab, o’yin va ish
    • Davolash usullari va xizmatlar
    • Ota-onalar uchun qo’llanma: davolash usullari
    • Yosh bolalar va autizm: videolar
    • O’spirinlar va autizm: videolar
  • Nogironlik
    • Oilaviy hayot
    • Aqliy salomatlik
    • Huquqlar va qonunlar
    • Maktab, o’yin va ish
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Nogironlar uchun qo’llanma
    • Nogiron bolalar: videolar
  • Islomda tarbiya
    • Islomiy tarbiya
    • Ibratli hikoyalar
    • Solihlar qissalari
Farzand tarbiyasi
Asosiy 9-11 yosh Xulq-atvori

Imtiyozdan mahrum qilish,cheklash: bolalar va o’smirlarning xatti-harakatlari strategiyasi

da Xulq-atvori
O'qish vaqti:4 daqiqa o'qildi
A A
0
Imtiyozdan mahrum qilish,cheklash bolalar va o'smirlarning xatti-harakatlari strategiyasi

Imtiyozdan mahrum qilish,cheklash bolalar va o'smirlarning xatti-harakatlari strategiyasi

Asosiy fikrlar

  • Imtiyozni cheklash – bu bolangiz noto’g’ri harakat qilganda, farzandingizdan biror narsani olib qo’yishdir.
  • Imtiyozni cheklash bolalarga maqbul va nomaqbul xatti-harakatlar o’rtasidagi farqni o’rganishga yordam beradi.
  • Imtiyozni cheklashdan foydalanishdan oldin, har doim bolangizga nima bo’lishini va bu ish nima uchun ekanligini tushuntiring.
  • Agar siz imtiyozni cheklashdan foydalansangiz, bir vaqtning o’zida yaxshi xulq-atvorni rag’batlantirish uchun strategiyalardan ham foydalanish yaxshidir.

 Imtiyozni cheklashga asoslar

Imtiyozni cheklash – bu farzandingiz noto’g’ri xatti-harakatining salbiy oqibati sifatida farzandingiz yoqtirgan narsani olib qo’yishdir.  Misol uchun, agar farzandingiz uy vazifasini bajarishdan bosh tortsa, video o’yin o’ynashiga ruxsat bermasligingiz mumkin.

Siz olib qo’ygan imtiyoz xulq-atvor bilan bog’liq bo’lishi shart emas, lekin farzandingiz nima uchun imtiyozdan mahrum bo’lganini tushunishi kerak.

Ba’zi ota-onalar imtiyozlardan mahrum qilish ularning oilalarida yaxshi tarbiyaviy usul deb hisoblashadi.  Boshqa ota-onalar imtiyozni yo’qotishdan kamdan-kam foydalanadilar yoki umuman foydalanmaydilar.

Imtiyozlar va huquqlar

Imtiyoz – bu sizning farzandingiz zavqlanadigan narsadir. Huquq – bu sizning farzandingizga kerak bo’lgan narsadir.  Masalan, bolalar ovqat, suv va sevilish hissi kabi narsalarga haqli.  Ammo televizor ko’rish yoki do’stingizning uyida o’ynash – bu imtiyoz.

Nomaqbul xatti-harakatlar natijasida siz imtiyozni olib qo’yishingiz mumkin, ammo huquqni tortib olmaslik kerak.

Imtiyozlarni yo’qotish va boshqa salbiy oqibatlar, ularni bolalarning yaxshi xulq-atvorini rag’batlantirish strategiyalari, masalan, e’tibor va maqtash kabilar bilan birlashtirganda yaxshi samara beradi.

 Imtiyozni cheklash nima uchun kerak?

Farzandingiz xatti-harakatlari tufayli imtiyozlardan mahrum bo‘lsa, demak, farzandingiz o‘z xatti-harakatlari uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olishi kerak bo’ladi.  Bu bolangizga o’z-o’zini tarbiyalashni o’rganishga yordam beradi va siz har doim ham jazo qo’llaydigan yomon odam bo’lib qolmaysiz.

Bu sizning farzandingizning qisqa muddatda muvaffaqiyatini oshiradi – masalan, maktabda qoidalarga rioya qilish.  Bu bolangizga uzoq muddatda ham yordam beradi – masalan, ishdagi cheklovlarni bilish kerak bo’lganda.

 “Farzandim ulg’ayganida, uning xatti-harakatlariga o’zimni mas’ul qilib plmaslik uchun bugundan uni tanlovda adashmaydigan,qoidalarga amal qiladigan qilib tarbiyalayman.Bugun televizor ko’rishdan mahrum bo’lishidan cho’chisa,kelajakda biznesdagi mag’lubiyatlardan cho’chiydi.Bu cheklovlar esa dastlabki amaliyotdir..”
 – yetti yoshli bolaning ota-onasi

 Imtiyozni cheklashdan qachon foydalanish kerak?

Imtiyozni cheklash foydali oqibat bo’lishi mumkin, masalan, farzandingiz oilaviy qoidani buzsa,so’kinsa va hk.

 Imtiyozni cheklashdan kimlarda kerak?

Imtiyozdan mahrum qilish maktab yoshidagi bolalar uchun yaxshi samara beradi, ular buning oqibati nomaqbul xatti-harakatlar natijasi ekanligini tushunadilar.  Masalan, «Imron, agar siz uy vazifangizni bajarmaslikka qaror qilsangiz, bugun tushdan keyin parkga borishni o’tkazib yuborasiz».

Uch yoshgacha bo’lgan bolalar o’zlarining xatti-harakatlari va imtiyozlarni yo’qotish o’rtasidagi bog’liqlikni tushunishi qiyin. Buning oʻrniga, bolangiz oʻzini yaxshi tutishini osonlashtirish uchun kichkintoy xatti-harakatlarini boshqarish vositalaridan foydalanishingiz mumkin.

Autistik bolalar yoki o’rganishda qiyinchiliklarga duch kelgan bolalar imtiyoz qachon qayta paydo bo’lishini tushunish uchun sizning yordamingizga muhtoj bo’ladi, chunki ular bu imtiyozni abadiy yo’qotdim, deb o’ylashlari mumkin.  ASD bilan og’rigan bolalarda qiyin xatti-harakatlarni boshqarish bo’yicha maqolamizda ko’proq o’qishingiz mumkin.

 Imtiyozni yo’qotishdan qanday foydalanish kerak: bosqichlar

Imtiyozni cheklash uchun quyidagi amallarni bajaring:

  • Farzandingiz xatti-harakatlarining bir qismini esda saqlab qo’ysangiz, agar bolangiz qoidalarni buzsa, undan mahrum bo’ladigan imtiyoz yoki imtiyozlarni oldindan rejalashtiring.
  • Imtiyozdan cheklashdan oldin bolangizga ogohlantirish bering – masalan, «Diana, baqirishni bas qil, aks holda sen bugun PlayStation-dan foydalana olmaysan». Ammo xavfli yoki tajovuzkor xatti-harakatlarning oldini olish uchun har doim darhol qat’iy qadam qo’ying .
  • Farzandingiz xatti-harakatini to’xtatsa, bolangizni to’g’ri ish qilgani uchun sekingina maqtang. Farzandingiz o’zini o’zi xohlagandek tutayotganda, bolangizga e’tibor berib, maqtashda davom eting.  Masalan, «Diana, hozir men bilan gaplashish uchun yoqimli so’zlarni ishlatayotganingdan xursandman «.
  • Farzandingiz xatti-harakatini to’xtatmasa, qisqa vaqt (taxminan 15 soniya) kuting va keyin imtiyozni cheklash bilan davom eting. Masalan, «Diana, sen baqirishni to’xtatmading, shuning uchun  bugun PlayStation-dan foydalana olmaysan».
Farzandingiz imtiyozdan mahrum bo’lganida «Menga farqi yo’q» desa, bunga e’tibor bermaslikka harakat qiling va imtiyozni olib tashlashda davom eting. Farzandingiz buni o’z his-tuyg’ularini bildirishi kerakligi uchun aytgan bo’lishi mumkin.  Farzandingiz siz tanlagan imtiyozni yo’qotish haqida qayg’ursa, uning xatti-harakatlarida asta-sekin o’zgarishlarni ko’rishingiz mumkin.

 Imtiyozlarni cheklashga misollar

Farzandingizdan olib qo’yishingiz mumkin bo’lgan imtiyozlarga quyidagilar kiradi:

  • sevimli o’yinchoq yoki o’yin
  • ekran vaqti, shu jumladan televizor, elektron o’yinlar va maktab mashg’ulotlaridan tashqari boshqa narsalar uchun kompyuterlar
  • do’stingizning uyida yoki ziyofatdagi vaqt
  • mobil telefonga kirish
  • maktabdan keyingi mashg’ulot

 Imtiyozni cheklashdan foydalanish bo’yicha maslahatlar

Agar siz oilangizda imtiyozni cheklashdan foydalanishni tanlasangiz, bu oqibat siz uchun yaxshi bo’lishiga yordam beradigan ba’zi amaliy maslahatlar:

  •  Siz olib qoʻygan imtiyozingiz oʻrinli ekanligiga ishonch hosil qiling va uni amalga oshirishingiz mumkin.  Misol uchun, «Bir oy davomida velosiped yo’q» bu juda qattiq va uzoq muddatli,bu vaqt orasida kayfiyatingiz o’zgarishini ham hisobga oling
  •  Vaqt jadvali haqida aniq va qat’iy bo’ling.  Masalan, «Biz uyga to’p o’ynamaymiz.  Agar siz to’pni ichkariga tashlasangiz, men uni ertalabgacha sizga bermayman.
  •  Farzandingiz bilan oilangiz qoidalari va ularni buzish oqibatlari haqida gaplashing.  Masalan, «Bizning uyimizda biz odamlarni urmaymiz.  Agar siz kimnidir ursangiz, o’sha haftada balet darsini o’tkazib yuborasiz.  Muzlatgichga oilaviy qoidalar va oqibatlari ro’yxatini (shu jumladan, imtiyozlarni yo’qotishni) qulay eslatma sifatida osib qo’ying.
  • Olib tashlash uchun imtiyozni tanlayotganda, umumiy ta’sir haqida o’ylang.  Misol uchun, jamoaviy sport o’yinini o’tkazib yuborish nafaqat bolangizga, balki butun jamoaga ta’sir qilishi mumkin.  Ammo onlayn o’yinlarni o’ynash uchun bir oz kamroq vaqt ko’pchilik bolalar uchun sog’lom natija bo’lishi mumkin.
  •  Imtiyozni cheklashdan foydalanishda davom eting.  Bu bolangizga o’zini yomon tutishi salbiy oqibatlarga olib kelishini tushunishga yordam beradi.
Agar nomaqbul xatti-harakatlar to’xtasa yoki kamroq sodir bo’lsa, imtiyozni cheklash samarali ishlaganmi yoki yo’qligini bilib olasiz.  Ammo bolangizning xatti-harakatlaridagi o’zgarishlarni ko’rish uchun bir yoki ikki hafta kerak bo’lishi mumkin.

 

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi

UlashishUlashishJo'natish

O'xshash Postlar

Maktabdagi zo'ravonlik: bolangizga yordam berish

Maktabdagi zo’ravonlik: bolangizga yordam berish

06/04/2022
Maktab yoshidagi bolalar va o'smirlarning so'kinib gapirishi

Maktab yoshidagi bolalar va o’smirlarning so’kinib gapirishi

06/04/2022
Maktab yoshidagi bolalar xatti-harakatlari ulardan nimani kutish kerak

Maktab yoshidagi bolalar xatti-harakatlari: ulardan nimani kutish kerak

06/04/2022

Tavsiya etiladi

Ota-ona va farzand munosabatlari  haqidagi hadislar

Ota-ona va farzand munosabatlari haqidagi hadislar

1 yil avval
Farzandlik burchi

Farzandlik burchi

1 yil avval
this slowpoke moves

Trenddagi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

3 yil avval
Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

3 yil avval

Mashhur

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

3 yil avval
Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

3 yil avval
Sistit kasalligi va uning davolash usullari

Bolalarda sistit kasalligi, alomatlari, va uni davolashning yo’llari

4 yil avval
Davn sindiromi

Daun sindromi kasalligi nima?

4 yil avval
Qin qichishi va achishi: sabablari, davolash usullari hamda profilaktikasi

Qin qichishi va achishi: sabablari, davolash usullari hamda profilaktikasi

3 yil avval
Farzand tarbiyasi

Ushbu saytimiz orqali siz azizlarga farzandlarimiz tarbiyasi, ularni qanday parvarish qilish yoki tobi qochganda qanday muolajalar qilish mumkinligi, vaqtlarini qanday taqsimlash va shu kabi ko'plab foydali ma'lumot va maslahatlarni malakali shifokorlarimiz-u, dinimiz olimlaridan, hamda boshqa rivojlangan davlatlar mutaxasislaridan ko'chirib olingan zaruriy ma'lumotlarni e'tiboringizga havola qilib boramiz.

  • Biz haqimizda
  • Biz bilan aloqa

© 2021-2023. Farzandtarbiyasi.uz

Qaytib kelganingizdan xursandmiz!

Akkauntingizga kiring

Parolni unutdingizmi?

Parolingizni oling

Parolni tiklash uchun foydalanuvchi nomingiz yoki elektron pochta manzilingizni kiriting.

Kirish

Yangi pleylist qo'shish

Natija yo'q
Hamma natijani ko'rish
  • Homiladorlik
    • Haftama-hafta
    • Homiladorlikda otaga qo’llanma
    • Salomatlik va tetiklik
    • Farzand uchun tayyorgarlik
    • To’lg’oq va tug’ish
    • Muddatidan oldin tug’ish
    • Abort qilish va o’lik tug’ilish
    • Homiladorlik va tug’ish: video
    • Parvarish rasmlarda: homiladorlik
  • 0-3 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak va idishda emizish
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Erta tug’ilgan chaqaloqlar
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 0-3 oylik
  • 3-12 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak, idishda emizish va qattiq ozuqalar
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-12 oylik
  • 1-3 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 1-3 yosh
  • 3-5 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-5 yosh
  • 5-8 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’yin, media va texnologiya
    • Xavfsizlik
    • Maktab va o’zlashtirish
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 5-8 yosh
  • 9-11 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab va ta’lim
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 9-11 yosh
  • 12-18 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab, ta’lim va ish
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 12-18 yosh
  • Kattalar
    • Oilaviy xilma-xillik
    • Oilaviy hayot
    • Otalar
    • Buva-buvi va boshqa qarindoshlar
    • O’zingizga ham e’tiborli bo’ling
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Ish va farzand parvarishi
    • Videolar
  • Autizm
    • Autizm haqida
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va tetiklik
    • Maktab, o’yin va ish
    • Davolash usullari va xizmatlar
    • Ota-onalar uchun qo’llanma: davolash usullari
    • Yosh bolalar va autizm: videolar
    • O’spirinlar va autizm: videolar
  • Nogironlik
    • Oilaviy hayot
    • Aqliy salomatlik
    • Huquqlar va qonunlar
    • Maktab, o’yin va ish
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Nogironlar uchun qo’llanma
    • Nogiron bolalar: videolar
  • Islomda tarbiya
    • Islomiy tarbiya
    • Ibratli hikoyalar
    • Solihlar qissalari

© 2021-2023. Farzandtarbiyasi.uz