Asosiy fikrlar
- Agar bolalar sport bilan shugʻullanmasa, uning sabablarini o’rganish bolalarni sportga qaytarishga yordam beradi.
- Bolalar sportni yoqtirmasliklari mumkin, chunki ularda mahorat yoʻqligi, muvaffaqiyatsizlikdan qoʻrqish, raqobatni yoqtirmaslik, jarohatlar haqida tashvishlanish va boshqalar mavjud bo’lishi mumkin.
- Sport bolalarning koʻnikmalarini rivojlantirishga, ularni ragʻbatlantirishga va qoʻllab-quvvatlovchi klublar va jamoalarni izlashiga yordam beradi.
- Baʻzida bolalar oʻziga yoqadigan sport turini topish uchun turli xil sport turlarini sinab koʻrishlari kerak.
Bolalar sport bilan shugʻullanmaganda
Yoshlar sporti bolalar uchun ko‘p foyda keltiradi. Bu ularning jismoniy holati, salomatligi va rivojlanishi uchun ajoyib samaralar beradi. Shuningdek, bularga jamoaviy ishlash kabi muhim hayotiy ko’nikmalarni o’rganishga yordam beradi.
Ammo ba’zi bolalar sportni yoki boshqa uyushgan jismoniy faoliyatni yoqtirmaydilar va bu yaxshi emas. Bunday bolalar o’z tashvishlarini yengish va sportdan zavqlanishlarini o’rganish uchun yordamga muhtoj bo’lishi mumkin.
Farzandingiz sport bilan shug’ullanmasa, uning sabablarini tushunish yaxshi birinchi qadamdir. Shunda siz bolangizga yordam berish va uning faolligini saqlashning eng yaxshi usulini ishlab chiqishingiz mumkin.
Qobiliyatni rivojlantirish
Ayrim bolalar ba’zi sport turlari yoki gimnastika, yengil atletika va jang san’ati kabi uyushgan jismoniy faoliyat uchun zarur bo’lgan jismoniy ko’nikmalarga ega emaslar. Ular boshqa bolalar kabi yugurish, sakrash, ushlash yoki uloqtirishga qodir bo’lmaydilar.
Agar farzandingiz ham shu holatga tushsa, unga uyda, bog‘da yoki oilasi va do‘stlari bilan birga bo‘lganida mashq qilishiga yordam berishingiz mumkin. “Ikkita kuchli o‘tish”, “boshqa o‘yinchiga yetib olish uchun yugurish” yoki “bir qo‘shiq vaqtida uzoqroq va tezroq raqsga tushish” kabi kichik, erishish mumkin bo‘lgan maqsadlarni qo‘yishga harakat qiling. Bu bolangizga taraqqiyotni ko’rishi va zavqlanishiga, mahoratini oshirishiga va asta-sekin o’ziga ishonchga ega bo’lishiga yordam beradi.
Har bir inson har xil tezlikda o’rganadi, shuning uchun bolangizni o’zini boshqa bolalar bilan solishtirishdan ko’ra, nimani yaxshi qilayotganiga e’tibor berishga undash yaxshidir .
«Men oʻynash uchun yetarli quvvatda emasman»
Ba’zida bolalar sportga yoki boshqa tashkillashtirilgan jismoniy mashg’ulotlarga qo’shilish uchun juda yaxshi jismoniy holatga ega bo’lishlari kerakligini his qilishadi va ular yetarli darajada yaxshi emasligidan xavotirda qolishadi.
Farzandingiz ma’lum bir sport turi bilan shug’ullanmoqchi bo’lsa va uning ko’nikmalari bor deb hisoblasangiz, uni norasmiy tarzda shug’ullanishga undashingiz mumkin. Do’stlarni u bilan sinab ko’rishga taklif qilish ham yaxshi fikr. Ba’zida do’stingiz bilan sport bilan shug’ullanish bolangizga tashvishlarni engishga yordam beradi va o’zini ishonchli his qiladi.
Agar biron bir sport turi hozircha farzandingizning qo‘lidan kelmaydi deb hisoblasangiz, uni u qiziqtirishi mumkin bo‘lgan boshqa sport turlari yoki mashg‘ulotlarini sinab ko‘rishga undashingiz mumkin, masalan, velosiped haydash, suzish, raqsga tushish yoki futbol.
Haddan tashqari kuchli raqobat muhiti
Juda raqobatbardosh muhit yoki bajarish uchun bosim bolangizni to’xtatib qo’yishi mumkin.
Raqobatbardoshligi past bo’lgan va ko’proq yordam taklif qiladigan klublar yoki sport turlari farzandingiz uchun yaxshiroq mos bo’lishi mumkin. Mahalliy klub yoki jamoa muhiti qanday ekanligini bilish uchun boshqa ota-onalar, jamoa murabbiylari yoki klub a’zolari bilan suhbatlashishingiz kerak.
Muvaffaqiyatsizlikdan qoʻrqish
Ba’zi bolalar muvaffaqiyatsizlik deb biladigan narsalardan qo’rqishlari mumkin masalan, g’alaba qozonmaslik, ota-ona ishonchini oqlay olmaslik.
Farzandingizga sport va uyushgan jismoniy mashg‘ulotlar dam olish, faol bo‘lish, qattiq harakat qilish, yaxshi sport formasi(holat)da bo‘lish va boshqalarni rag‘batlantirish haqida bildirish orqali yordam berishingiz mumkin. Masalan, bolangizdan u g’alaba qozongan yoki yo’qligini emas, balki o’yinni yoqtirganligini so’rang.
Farzandingizni yaxshi sport bilan shug’ullanayotganini ko’rganingizda, uni ko’p maqtashingiz ham muhimdir. Masalan, siz: «Bugun jamoadoshlaringizni rag’batlantirganingizni ko’rish menga juda yoqdi» deyishingiz mumkin.
Oxir-oqibat, farzandingizning harakatlari – uning nazorati ostida bo’lgan yagona narsadir. Raqobat natijasi emas, balki harakat muvaffaqiyatga olib keladi. Farzandingiz o’yin yoki tadbirning oxiriga yetib borsa va uni eng yaxshi tarzda sinab ko’rgan bo’lsa, u yutqizgan bo’lsada, muvaffaqiyatga erishgan hisoblanadi.
Notoʻgʻri sport turini tanlash
Ba’zi sport yoki jismoniy mashqlar ayrim bolalar uchun to’g’ri kelmaydi. Ba’zi bolalar uyushgan sportni yaxshi ko’radilar, boshqalariga esa bu yoqmaydi. Ba’zilar jamoaviy sport turlarini, boshqalari esa individual sport turlarini yaxshi ko’radilar. Ba’zilar sportni yoqtirmaydilar, lekin raqsga tushishni, velosipedda yurishni yoki butalarda sayr qilishni yaxshi ko’radilar.
Farzandingizga turli sport, jismoniy mashqlar va oʻyinlarni sinab koʻrishga undash orqali unga toʻgʻri harakatni topishga yordam berishingiz mumkin.
Oʻzini yomon his qilish
Bolalar, agar ular boshqa bolalarga qaraganda kattaroq yoki kichikroq bo’lsa, yoki mushaklari kam yoki qobiliyatsiz bo’lsa, o’zlarini yomon his qilishlari mumkin.
Farzandingiz shunday his qilsa, bu unga har xil shakl va o’lchamdagi bolalar sport bilan shug’ullanishi mumkinligini aytishingiz kerak bo’ladi. Unga uqtiringki,hamma odam har xil, ammo barchasi individdir.
Eng muhimi, siz farzandingizning sa’y-harakatlarini olqishlaydigan qo’llab-quvvatlash, xavfsiz muhitni topish va yaratish orqali yordam bera olasiz.
Nogironlik yoki sogʻliq muammolari
Nogironlik , astma yoki diabet kabi sog’liq muammolari bilan yashash farzandingiz sport yoki boshqa tashkillashtirilgan jismoniy mashg’ulotlar bilan shug’ullanishiga to’sqinlik qilishi mumkin.
Birinchi qadam, bolangiz uchun qanchalik xavfsiz va sog’lom ekanligini aniqlashdir. Shifokor yoki boshqa sogʻliqni saqlash mutaxassisi bilan gaplashishingiz mumkin.
Har qanday mahalliy sport yoki klublar qo’shimcha ehtiyoji bo’lgan bolalar uchun o’zgartirishlar ,yordam taklif qiladimi yoki yo’qligini tekshirishingiz mumkin.
Jismoniy faoliyat uchun boshqa variantlar
Farzandingiz haqiqatan ham uyushgan sport bilan shug’ullanishni istamasa, uni jismoniy faolligini ta’minlaydigan ko’plab qiziqarli mashg’ulotlar mavjud.
Ajoyib variant shunchaki erkin oʻyinni ragʻbatlantirish masalan, gol urish, arqondan sakrash va oʻyin maydonchasida o’yin uskunalari, panjaralaridan foydalanish. Eng muhimi, bolangiz do’stlari bilan faol va qiziqarli bo’lishidir.
Siz boshqa jismoniy faoliyatni ham ko’rib chiqishingiz mumkin, masalan:
- skeytbord, skuter yoki minish
- raqs, jang san’ati, gimnastika, drama yoki yoga darslari
- bog’dorchilik, butalarda sayr qilish yoki shahar atrofidagi yurish yo’llarini kashf qilish.
Siz unutmasligingiz kerakki, jismoniy faoliayat bola salomatligining muhim qismidir.
Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.
Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi