Balogʻatga yetishning erta yoki kechroq yuz berishi

Asosiy fikrlar:

• Balogʻat yoshi qizlarda sakkiz yoshdan, oʻgʻil bolalarda toʻqqiz yoshdan oldin boshlangan boʻlsa, erta hisoblanadi.
• Qizlarda 13, o’g’il bolalarda 14 yoshda ham balogʻatga yetish belgilari boʻlmasa, balogʻat kechikayotgan deb hisoblanadi.
• Farzandingiz va uning balogʻatga yetishi haqida qaygʻurayotgan boʻlsangiz, bolangizning umumiy shifokori bilan gaplashing.
• Erta yoki kech balogʻatga yetishish haqida.
• Balogʻat yoshining boshlanishi bir boladan ikkinchisiga, hatto bir oiladagi bolalarda ham bir-biridan farq qiladi.

Erta yoki kech balogʻatga etish

Agar balogʻatga yetish shu yoshdan oldin boshlangan boʻlsa, erta hisoblanadi:

• qizlarda sakkiz yosh
• oʻgʻil bolalarda toʻqqiz yosh

Agar quyidagi balogʻatga yetish belgilari boʻlmasa, balogʻatga yetish kechikdi, deyiladi:

• Qizlarda 13 yoshdan oʻtsa ham balogʻatga yetishning boshqa belgilarini koʻrsatmasa, yoki 16 yoshida ham hayz koʻrmagan boʻlsa.
• Oʻgʻil bolalarda 14 yosh

Agar balogʻatga yetish erta yoki kech boʻlsa, bu bolalarning oʻzini oʻzi halovatli his etishi va tana qiyofasiga ta’sir qilishi mumkin. Shunday qilib, siz juda erta yoki kech balogʻatga yetish belgilarini sezsangiz bolangizning sogʻliqni saqlash mutaxassisi bilan gaplashishingiz kerak.

Erta balogʻat yoshi

Erta balogʻatga yetish sabablariga semirish va oilaviy genetika kiradi. Kamdan kam hollarda erta balogʻatga yetishish gormonal muvozanat tufayli yuzaga keladi. Ammo koʻpchilik bolalar, ayniqsa qizlar uchun ba’zan hech qanday sabab topilmaydi.

Balogʻatga yetishishni erta boshlagan bolalarda:

• boshqa bolalar tomonidan masxara qilinish
• o’zini yomon his qilish
• yomonroq tana qiyofasiga ega boʻlib qolish
• jinsiy hayotni erta oʻrganishni boshlash ehtimoli koʻproq
• erta balogʻatga yetgan bola oʻz yoshiga nisbatan baland boʻyli koʻrinadi, lekin keyin tengdoshlari oldida oʻsishni toʻxtatadi
• kattalar va boshqa bolalar tomonidan oʻzlaridan koʻrinishini eshitishi va bundan salbiy emotsiyalar olishi mumkin.
• oʻzinining yoshini kattaroq deb hisoblagan bolalar boshqalarning jinsiy qiziqishiga duchor boʻlish ehtimoli koʻproq.

Erta balogʻat yoshi oʻgʻil bolalarga qaraganda qizlarda koʻproq uchraydi. Erta voyaga etgan qizlarning oʻziga xos ishonchliligi pastroq boʻlishi va ruhiy tushkunlik, xavotir va ovqatlanishning buzilishi holatlari yuqori boʻlishi mumkin. Erta voyaga etgan oʻgʻil bolalar oʻz imidjiga ega boʻlishi va tengdoshlari orasida mashhur boʻlishni xohlashi, koʻproq e’tibor talab qilishi mumkin.

Agar siz erta balogʻatga yetish belgilarini sezsangiz, ishni shifokorga tashrif buyurishdan boshlang, u sababni aniqlashga harakat qiladi va bolangiz davolanishga muhtoj yoki yoʻqligini sizga xabar qiladi.

Kechikayotgan  balogʻat yoshi

Kech balogʻat yoshiga koʻpincha oilaviy genetika sabab boʻladi. Agar siz yoki boshqa oila a’zolaringiz vaqtidan kech balogʻatga yetishgan boʻlsangiz, sizning farzandingizda ham shunday boʻlishi ehtimoli katta.

Kech balogʻatga turmush tarzi va notoʻgʻri ovqatlanish, yoki ogʻir stress kabi ijtimoiy muammolar ham sabab boʻlishi mumkin. Surunkali kasalliklar, gormonal kasalliklar va ba’zi irsiy kasalliklar ham kech balogʻatga olib kelishi mumkin, ammo ular kamroq uchraydi. Agar siz yoki farzandingiz tashvishlansa, sogʻliqni saqlash mutaxassisidan maslahat soʻrang.

Balogʻat yoshiga yetmagan oʻsmirlar odatda tengdoshlariga qiyin yetib olishadi – ular kechroq rivojlana boshlaydilar. Ammo bu orada ular oʻzlarini anglashlari yoki tengdoshlari kabi rivojlangan emasligidan xijolat boʻlishlari mumkin. Masalan, balogʻat yoshi kech boshlangan oʻgʻil bolalar oʻz yoshidagi boshqa oʻgʻil bolalarga qaraganda oʻzini past baholaydi.

Farzandingiz bilan uning tanasi va his-tuygʻulari haqida gaplashib, uni oxir-oqibat biroz kech boʻlsa-da tengdoshlariga yetib olishiga ishontirishingiz mumkin.