Asosiy fikrlar
- 6-7 oylik chaqaloq rivojlanishida juda koʻp jarayonlar kuzatiladi.
- Siz ajralish xavotirini, gʻoʻldirashlarni, dumalab yurishni va boshqa koʻp narsalarni koʻrishingiz mumkin.
- Suhbatlashish va tinglash, qoʻshiq aytish, oʻqish va ochiq havoda oʻynash chaqaloqning oʻrganishi va rivojlanishi uchun samarali usullardan.
- Agar siz chaqaloq rivojlanishidan xavotirda boʻlsangiz yoki sizga yordam kerak boʻlsa, shifokoringiz yoki bolangiz va oilaviy sogʻliqni saqlash hamshirasi bilan gaplashing.
6-7 oylik chaqaloqning rivojlanishi
Bu davr chaqalog’ingiz uchun hayajonli vaqt. Endi uning tasavvuri jonlana boshlaydi. Unda sevimli odamlari, o’yinchoqlari va kitoblari kabi narsalarni eslab qolish yaxshi rivojlanadi.
Farzandingizning his-tuyg’ulari rivojlanishda davom etadi. Chaqaloq sizga baxtli va qayg’uli bo’lganida ishora beradi, shuningdek, sizning his-tuyg’ularingizni ovoz ohangingiz va yuzingizning ko’rinishi orqali ham aniqlay oladi. O’zi bog’lanib qolgan oila a’zolariga, o’yinchoq yoki narsalarga talpinadi. Shu bilan birga, siz unda begona insonlarga nisbatan tashvishlanish belgilarini ham ko’rishingiz mumkin. Lekin bu bola rivojlanishining odatiy qismlari ekanligini bilib qo’yganingiz yaxshi.
Siz chaqalog’ingizdan juda ko’p g’o’ldirashlarni eshitishingiz mumkin. U o’z ismiga javob berishi va «yo’q» deganingizni eshitganda to’xtashi mumkin. U siz bilan imo-ishoralar yordamida ham muloqot qilishi mumkin – masalan, siz uni ko’tarishingizni xohlaganida qo’llarini yuqoriga qo’yishi mumkin.
Siz chaqalog’ingizga qattiq ovqat berishni boshlagan bo’lishingiz mumkin. Farzandingiz qachon ovqat yeyishi to’g’risida sizga ko’pincha qo’lini silkitib yoki boshini burish orqali xabar qilishi mumkin. Uni ovqatlantirganingizda, tishlarning chiqayotganligi belgilarini ko’rishingiz mumkin.
Bu yoshda chaqalog‘ingiz ikki tomonga ham aylana oladi va emaklash orqali uy atrofida harakatlana boshlaydi. U hatto qo’llari va tizzalari bilan sudralishi mumkin. Agar siz uni ushlab tursangiz, u turishi va yuqoriga va pastga sakrashi mumkin.
Farzandingiz doimo biror narsani og‘ziga solib yoki qo‘lidagi narsaga diqqat bilan qarab o‘rganadi. U o’yinchoqlarni uradi va silkitadi va ushlashga harakat qiladi. U xohlagan narsalarga erisha olmasa, sizdan yordam so’raydi.
Bu yoshda chaqalog’ingiz ham:
- yordamisiz o’tiradi, ba’zan muvozanat uchun qo’llarini ishlatish mumkin;
- kichikroq narsalarni olib, barmoqlari bilan narsalarni o’ziga tortadi;
- oynada o’z qiyofasini silab ko’radi;
- qisman yashirin narsalarni qidiradi va topadi;.
- musiqa tinglaydi.
6-7oylik chaqaloq rivojlanishida gʻamxoʻrlik
Bu yoshda chaqalog’ingizning rivojlanishiga yordam berish uchun bir nechta oddiy narsalarni qilishingiz mumkin:
- Farzandingiz bilan gaplashing: chaqalog’ingiz suhbatga qiziqadi, shuning uchun kundalik narsalar haqida gapirish unga so’zlar nimani anglatishini tushunishga yordam beradi. Kichkintoyingizning gaplarini tinglang va unga javob bering: bu uning tili, muloqot va savodxonlik ko’nikmalarini rivojlantiradi va o’zini «eshitilgan», sevilgan va qadrli his qiladi. Iliq va mehrli tarzda gapirish yoki ovoz chiqarib javob berish muhimdir. Farzandingiz sizning ovozingizni yuqoriga va pastga ko’tarilishini eshitishni va u bilan gaplashayotganda yuz ifodalaringizni kuzatishni yaxshi ko’radi.
- Birgalikda o’qing: o’qish, kitoblardagi rasmlar haqida suhbatlashish va ertaklar aytib berish chaqaloqning tasavvurini rivojlantiradi. Bu mashg‘ulotlar ham unga tilni tushunishga ham yoshi ulg‘aygan sari o‘qishni o‘rganishga yordam beradi.
- Birga oʻynang: qoʻshiqlar kuylang, oʻyinchoqlar oʻynang va kulgili tovushlar yoki hayvonlarning shovqinlarini birga chiqaring. Bu yoshda chaqalog’ingiz siz qilayotgan ishni takrorlashni yoqtiradi. Birgalikda o’ynash ham unga qadrli va xavfsiz his qilishiga yordam beradi.
- Vaqtingizni ochiq havoda o‘tkazing: chaqalog‘ingiz siz bilan birga bo‘lishni va vaqt o’tkazishni yaxshi ko‘radi. Tashqarida boʻlganingizda, quyoshda xavfsiz boʻlishni unutmang.
7 oylik bolani tarbiyalash
Ota-ona sifatida siz doimo o’rganib borasiz. O’zingiz bilgan narsangizga ishonchingiz komil bo’ladi. Bundan tashqari, biror narsani bilmasligingizni tan olish, savollar berish yoki yordam olish foydalidir.
Agar siz chaqaloqqa qarashga e’tibor qaratib, o’zingizga qarashni unutishingiz yoki vaqtingiz qolmasligi mumkin. Lekin o’zingiz e’tibor berishingiz jismonan, aqlan va hissiy jihatdan bolangiz o’sishi va taraqqiy etishiga yordam beradi.
Ba’zan o’zingizni asabiylashgan yoki haddan tashqari toliqqan his qilishingiz mumkin. Bunday paytlarda oʻzingizni xotirjam his qilguningizcha biroz vaqt boshqa birovdan uni bir muddat ushlab turishini so’rashingiz va chuqur nafas olish uchun boshqa xonaga borishingiz yoki oila a’zolaringiz yoki do’stingizga qo’ng’iroq qilishingiz.
Hech qachon chaqaloqni silkitmang. Bu miya ichidagi qon ketishiga va miyaning doimiy shikastlanishiga olib kelishi mumkin.
Bolaning rivojlanishidan qachon tashvishlanish kerak
Agar sizda biron bir xavotir bo‘lsa yoki 10 oylik bolangizda quyidagi muammolardan birortasi borligini sezsangiz, shifokoringizga murojaat qiling.
Koʻrish, eshitish va muloqot qilish
Farzandingiz:
- u siz bilan ko‘z bilan aloqa qilmayapti, harakatlanuvchi narsalarni ko‘zlari bilan kuzatmayapti yoki ko‘zi ko‘pincha ichkariga yoki tashqariga qaraydi;
- g’o’ldiramaydi;
- boshini tovushlar yoki ovozlar tomon burmayapti;
Xulq-atvor
- Xursand yoki xafa ekanligini ko’rsatmaydi.
- Farzandingiz tabassum qilmaydi
Harakat
Farzandingiz:
- uyoqdan buyoqqa ag’darilmayapti;
- o’zi o’tira olmaydi;
- bir qo’lini boshqasiga qaraganda ko’proq ishlatadi.
Agar chaqalog’ingiz ilgari ega bo’lgan ko’nikmalarini yo’qotganini sezsangiz, bola salomatligi bo’yicha mutaxassisga murojaat qilishingiz kerak.
Agar siz yoki juftingizda ayollarda tug‘ruqdan keyingi depressiya yoki erkaklarda tug‘ruqdan keyingi depressiya belgilarini sezilsa,shifokorga murojaat qilishingiz kerak. Postnatal(tug’ruqdan keying) depressiyaning alomatlariga g’amginlik va hech qanday sababsiz yig’lash, asabiylashish, o’zini tutishda qiyinchilik va juda tashvishli his qilish kiradi.
Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.
Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi