Uch-to’rt yoshdan katta bola tunda siyib qo’ysa, ota-ona vahimaga tushadi. Bolada biror muammo bor deb o’ylab shifokorga murojaat qiladi. Haqiqatan ham bolalarning tunda siyib qo’yishi shunchalik katta muammomikin?
Bolaning siyib qo’yishiga sababchi patologik holatlar:
- Tunda siyib qo’yishga siydik yo’llarining shamollashi (yallig’lanishi) sabab bo’lishi mumkin. Yalligʻlanish tufayli muammoning yuzaga kelishi mazkur holatlarning 3% tashkil etadi. Siydik yo’li va siydik pufagida yallig’lanishning mavjudligini muammo ildizi sifatida ko’rsatish mumkin. Buni aniqlash uchun siydik analizi amalga oshiriladi. Agar siydikda biror yallig’lanish alomati ko’rinsa, 2 hafta davomida davo usullari qo’llaniladi.
- Bola hayotida yuzaga kelgan stress ham muammoning sabablaridan biri bo’lishi mumkin. Masalan, yaqin insonini yo’qotish, ota-onasining ajralishi va hokazolar. Shu kabi holatlarda bolaga psixologik yordam ko’rsatilishi kerak.
- Endokrin (diabet va giperterioz) va boshqa kasalliklar ham peshob tutolmaslikka olib kelishi mumkin.
- Mutaxassislar yana bir omil sifatida dori vositalarining salbiy oqibatlarini ko’rsatishadi. Ba’zi dorilar bolada siydik ushlay olmaslik holatini yuzaga chiqarishi mumkin.
Qolgan 90% holatlarda 5-6 yoshgacha bolaning siyib qo’yishi normal hisoblanib, bunga quyidagilar sabab bo’ladi va bu holatlar davolanishni talab qilmaydi:
- Tunda siyib qo’yishning ota-onadan bolaga o’tishi;
- Siydik pufagi bilan miya faoliyati orasidagi bog’liqlikning sekinroq amalga oshishi;
- ADH (gipotalamus gormoni) darajasining pastligi;
- Chuqur uyquda bo’lish. Ba’zi bolalar boshqalarga nisbatan chuqurroq uyquda uxlaydilar.
- Siydik pufagining tunda to’lib qolganligi haqida miyaga oldinroq xabar berilishi;
- Ich qotishi. Bunda ichak siydik pufagiga bosim beradi va bolaning tez-tez siygisi qistaydi.
Yuqorida ta’kidlangan holatlar 6-7 yoshga kelib o’zi-o’zidan yo’qolib ketadi.
Ma’lumotlarga qaraganda, olti yoshgacha bo’lgan bolalarning 12% tunda siyib qo’yar ekan. Muhimi, ota-ona shunday vaziyatga ro’baro kelsa, bolani urishib, yerga urmasligi kerak. Chunki tunda siyib qo’yadigan hech qaysi bola buni ataylab yoki eringanidan qilmaydi.
Peshob turolmaslik bolaga tibbiydan ko’ra, ko’proq psixologik zarar keltiradi. Chunki bunday bolaga ota-onaning qarashi nihoyatda ayanchli bo’ladi. Bolada biror muammo mavjud deb qaraladi. Buni sezgan bola juda qattiq siqilib, stressga tushadi.
Agar bola 5-6 yoshdan oshganida ham tunda siyib qo’yishda davom etayotgan bo’lsa, u holda maxsus davolanish talab etiladi. Buning uchun tekshiruvlar amalga oshirilib, muammoning aniq sababi aniqlanganidan so’nggina muolaja belgilanadi.
Hech qachon tekshiruvlarsiz belgilangan muolajalarni qabul qilmang. Faqat maxsus tekshiruv va shifokorlar konsultasiyasi olinganidan so’ng belgilangan davolanish yo’lidan foydalaning.
Ota-ona bolasi siyib qo’yayotgan bo’lsa, unga quyidagi yo’llar bilan yordam berishi mumkin:
Uxlashdan oldin bolani, albatta, siydirib yotqizish;
Uyqudan oldin bola ichadigan suyuqlik miqdorini kamaytirish;
Siydiradigan mahsulotlar(tarzuv, na’matak damlamasi va boshqalar )ni uyqudan oldin bermaslik;
To’shakni kleyonka bilan qoplab qo’yish;
Tunda bolani siydirish;
Tunda siyib qo’ymasa, biror sovg’a va’da qilish;
Shifokor bilan maslahatlashgan holda maxsus dorilar qabul qilish;
Siyib qo’yganda unga achinmaslik va urishmaslik;
Bolaning o’ziga bo’lgan ishonchini sindirmaslik. Siyib qo’yayotganidan katta muammo yasamay, uni sekingina bartaraf etish yo’llarini izlash. Chunki siyish holati yo’qolib ketadi, lekin shu tufayli bolaning psixikasiga yetkazilgan zarba umrbod qolib ketishi mumkin.
Bola tunda siyib qo’yishini oilaviy muammo desak, mubolag’a bo’lmaydi. Uni bartaraf etish uchun ham oilaviy yondashish talab etiladi.
Eng muhimi, bola kechasi siyib qo’yish(enurez)dan qiynalayotgan bo’lsa, unda, avvalambor, o’ziga va o’z kuchiga ishonch tuygʻusini uyg’otish lozim.
Siyib qo’yayotgan bolani urishib, uyaltirib, jazolab, muammoni murakkablashtirasiz!
- Bola yotishiga yaqin imkon qadar suyuqlik ichish miqdorini kamaytirish lozim.
- Kechasi siyib qo’yadigan bolaning yotog’i qattiqroq bo’lishi kerak.
- Bola chuqur uyquda bo’lganida uni tun mobaynida bir necha bor o’girib qo’yish lozim.
- Bolani kuchli charchov va stressdan asrash kerak.
- Bolaning kun mobaynida va tunda muzlashiga(zahlanishiga) yo’l qo’ymaslik muhim.
- Siydikni chiqaruvchi xususiyatga ega bo’lgan, kola ichimligi turlari, shokolad, tarvuz, ko’k choy kabilarni bolaga umuman bermaslik tavsiya etiladi.
- Uyqudan oldin bola, albatta, hojatga borishi lozim.
- Bola tunda hojatxonaga borishdan qo’rqib, siyib qo’yayotgan bo’lishi ham mumkin. Shuning uchun yonida yorqin bo’lmagan tungi chiroqni yoqib qo’yish tavsiya etiladi. Uyg’onib tuvakka yoki hojatxonaga bora olishi oson bo’ladi.
- Ba’zida oyoqlarning tanaga nisbatan balandroq holda bo’lishi ham siydik qistash hissini qo’zg’atishi mumkin.
- Siydik yo’llari infeksiyalarini vaqtida davolash enurez rivojlanmasligida muhim ahamiyat kasb etadi.
Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.
Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi