Natija yo'q
Hamma natijani ko'rish
Farzand tarbiyasi
  • Homiladorlik
    • Haftama-hafta
    • Homiladorlikda otaga qo’llanma
    • Salomatlik va tetiklik
    • Farzand uchun tayyorgarlik
    • To’lg’oq va tug’ish
    • Muddatidan oldin tug’ish
    • Abort qilish va o’lik tug’ilish
    • Homiladorlik va tug’ish: video
    • Parvarish rasmlarda: homiladorlik
  • 0-3 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak va idishda emizish
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Erta tug’ilgan chaqaloqlar
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 0-3 oylik
  • 3-12 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak, idishda emizish va qattiq ozuqalar
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-12 oylik
  • 1-3 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 1-3 yosh
  • 3-5 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-5 yosh
  • 5-8 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’yin, media va texnologiya
    • Xavfsizlik
    • Maktab va o’zlashtirish
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 5-8 yosh
  • 9-11 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab va ta’lim
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 9-11 yosh
  • 12-18 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab, ta’lim va ish
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 12-18 yosh
  • Kattalar
    • Oilaviy xilma-xillik
    • Oilaviy hayot
    • Otalar
    • Buva-buvi va boshqa qarindoshlar
    • O’zingizga ham e’tiborli bo’ling
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Ish va farzand parvarishi
    • Videolar
  • Autizm
    • Autizm haqida
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va tetiklik
    • Maktab, o’yin va ish
    • Davolash usullari va xizmatlar
    • Ota-onalar uchun qo’llanma: davolash usullari
    • Yosh bolalar va autizm: videolar
    • O’spirinlar va autizm: videolar
  • Nogironlik
    • Oilaviy hayot
    • Aqliy salomatlik
    • Huquqlar va qonunlar
    • Maktab, o’yin va ish
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Nogironlar uchun qo’llanma
    • Nogiron bolalar: videolar
  • Islomda tarbiya
    • Islomiy tarbiya
    • Ibratli hikoyalar
    • Solihlar qissalari
Farzand tarbiyasi
Asosiy 1-3 yosh Xulq-atvori Fe'l-atvoridagi umumiy muammolar

Bolalar biror narsa soʻraganda: tushunarli tarzda qanday javob berish kerak

da Fe'l-atvoridagi umumiy muammolar
O'qish vaqti:4 daqiqa o'qildi
A A
0
Bolalar biror narsa soʻraganda

Bolalar biror narsa soʻraganda

Asosiy fikrlar

  • Farzandingiz biror narsa soʻrasa, javob berishdan oldin tinglang va oʻylab ko’ring.
  • Agar siz yoʻq demoqchi boʻlsangiz, avval muzokara qilishga harakat qiling va har doim rad etish uchun sabab ko’rsating.
  • Farzandingizning soʻrovlariga qanday javob berishingiz bolangizni muloqot, hurmat va murosaga oʻrgatadi.

Bolalarning soʻrovlari: nima uchun aniq  javob berish muhim?

Bolalar har doim nimadir qilmoqchi boʻlgan narsalarni so’rashadi masalan: Bugun do’stlarim bilan ko’chada o’ynasam maylimi?.

Ba’zi so’rovlarni bajarish oson masalan: Ha, o’ynashingiz  mumkin. Boshqa so’rovlar qiyinroq. Misol uchun, agar bolangiz oshxonada biror narsa pishirmoqchi bo’lsa, oshxonadagi xavfsizlik yoki undan keyin tozalash uchun kim mas’ul ekanligi haqida o’ylashingiz kerak.

Farzandingiz biror narsa soʻrasa, bu unga qanday javob berishni rejalashtirganingizdan qat’iy nazar, yaxshi muloqot qilish va his-tuygʻularni boshqarishni oʻrganishingiz kerak.

Soʻrovlarga javob berish

Farzandingiz biror narsa so’raganda, ha, yo’q yoki ehtimol deb aytishni rejalashtirganingizdan qat’i nazar, quyidagi usullar  foydali bo’lishi mumkin.

 1. Birinchi javobingizni farzandingiz qanday soʻraganiga asoslang.

Agar farzandingiz xushmuomalalik bilan soʻrasa, yaxshi xulq-atvorni qoʻllagani uchun bolangizni maqtang.

Farzandingiz xafa bo’lsa, qichqirsa, talab qilsa yoki tahdid qilsa, bolangizga undan yaxshi xulq atvorini kutayotganingizni ayting. Masalan, siz: «Salim,iltimos, xotirjam holatda gapiring  yoki «Mendan yoqimliroq so’rasangiz bo’ladimi?» den soʻrang.

 2. Tinglang

Farzandingiz nima so‘rayotganini tushunish uchun bir oz vaqt ajrating. Eshitganingizni va tushunganingizni ko’rsating bu orqali bolangiz javobingizni qabul qilish ehtimoli ko’proq bo’ladi. Bu, shuningdek, bir oz hamdardlik ko’rsatishga yordam beradi, garchi siz «ha» deb aytishni rejalashtirmasangiz ham. Misol uchun, «Oh, nega buni yaxshi ko’rishingizni bilaman.Qanday zo’r’.

 1. Toʻxtatib turish va qaror qabul qilish

Qisqa pauza sizga so’rov haqida o’ylash imkoniyatini beradi. Shuningdek, u bolangizga siz o’ylayotganingiz haqida xabar yuboradi. O‘zingizdan so‘rang: “Yo‘q deyishim kerakmi yoki “ha” deb ayta olamanmi? Agar ha bo’lmasa, muzokara qila olamanmi?’kabi soʻrovlarni oʻzingizdan soʻrang.

Koʻpincha siz «ha» deb aytishingiz mumkin. Boshqa paytlarda siz farzandingiz bilan muzokara olib borishingiz va ikkalangiz ham qabul qilishingiz mumkin boʻlgan yechimni topishingiz mumkin. Qanday boʻlmasin, sizdan izchil va adolatli javoblar bolangizga narsalarni soʻrashning eng yaxshi usuli boʻlishi mumkin.

Yoʻq deyish kerak bo’lganda

Yo’q deyish qiyin bo’lishi mumkin – axir, siz bolangizni xursand qilishni xohlaysiz. Ammo ba’zida bolalar o’zlari xohlagan narsaga ega bo’lolmaydilar. “Yo‘q” deyish sizga ish bermaydigan holatlar:

  • Avval sababini ayting. Agar yo’q deyishga qaror qilgan bo’lsangiz, avval o’z sabablaringizni ayting. Bu farzandingizga qaroringizni tushunishga yordam beradi. Agar yo’q deganingizdan bolalar hafsalasi pir bo’lsa, ular buning sababini tushunmasliklari mumkin. Masalan, “Bizda hozir sayrga chiqishga vaqtimiz yo‘q. Keyingi safar qilamiz’.
  • Qaroringizga sodiq qoling. Agar siz fikringizni o’zgartirsangiz, bolangiz «yo’q» yakuniy emasligini va siz bilan bahslashishga arzigulikligini bilib oladi. Va agar siz bolangiz noto’g’ri xatti-harakat qilsa, u buni o’zi xohlagan narsaga erishishning bir usuli ekanligini bilib oladi.
  • Iloji boʻlsa, boshqa narsani taklif qiling. Masalan, “Men buni sizga sotib olmayman, chunki u juda qimmat. Keling, uyga boramiz va birga o’zimiz siz yoqtirgan salatni tayyorlaymiz».
  • Farzandingizga aniq fikr bildiring. Farzandingiz javob uchun yo’q degan so’zni qabul qilsa, bu uchun uni maqtang. Masalan, ‘Men yo’q desam, «OK» deganingiz menga juda yoqdi’. Yoki «Biz buni qanday qilib birgalikda hal qilganimiz ajoyib edi».
Yoʻq deb javob berish muhim ijtimoiy va hissiy mahoratdir. Bu bolalarga oʻz-oʻzini tartibga solish va umidsizlikni bartaraf etishni oʻrganishga yordam berishning bir usulidir. Farzandingizga “yo‘q” deyish ham unga qachon va qanday qilib ta’sir qilinishini ko‘rsatadi.

Yoʻq deyishni kamaytirish

Farzandingizga “Yo‘q” deyishga  yordam berishning eng yaxshi usullaridan biri bu juda ko‘p gapirmaslikdir. Agar siz haqiqatan ham muhim qarorlar qabul qilmasangiz va bitta gapda tursangiz, bolangiz buni jiddiyroq qabul qiladi.

“Yo‘q” deyish sonini kamaytirish bo‘yicha ba’zi fikrlar:

  • Ba’zi asosiy qoidalarni oʻrnating. Misol uchun, xarid qilishdan oldin, bolangiz bilan nima uchun ketayotganingiz haqida gaplashib oling. Farzandingizga nimani kutayotganingizni va narsalarni so’rash qoidalarini aytib bering. Bu sizga «yo’q» deyishingiz kerak bo’lgan vaqtlar sonini qisqartirishi mumkin. Masalan, “Do‘konlardan uyga qaytganimizda ovqatlanamiz ” yoki “Bu safargi xaridda xarxasha qilmang» deb aytish mumkin.
  • Iloji boʻlsa, ha deb ayting . Misol uchun, «Xo’sh, Jonibek,maktabdan keyin dadangiz bilan parkka borasiz, agar oʻzizni yaxshi tutsangiz».
  • “Yo‘q” deyish o‘rniga muzokaralar olib boring – lekin farzandingiz ham muzokara qilishga va murosaga kelishga tayyor bo‘lsagina bu ishni amalga oshiring. Masalan, «Biz bugun parkga bora olmaymiz, lekin ertaga boramiz».
Bolalar oʻtmish tajribasiga asoslanib, ota-onalari nima deyishini taxmin qilishni oʻrganadilar. Bu shuni anglatadiki, ular yanada har bir javobingizga e’tiborli boʻlishadi va har bir beradigan javobingizga siz ham eʻtiborli boʻling.

Yoshdan kelib chiqib narsalarni soʻrash

Kichkintoylar ko’pincha o’zlari xohlagan narsani oddiy yo’llar bilan aytib berishadi. Masalan, ular shovqin qilishlari yoki xohlagan narsalarini ko’rsatishlari mumkin. Ammo siz «yo’q» desangiz, ularni juda xafa qilib qoʻygan boʻlasiz.  Bundan tashqari, yoʻq deb javob berganingizda, bolalar bunga injiqliklar bilan javob berishadi chunki yosh bola hali endi o’zini o’zi boshqarishni va til ko’nikmalarini rivojlantirayotgan boʻlishadi.

Maktab yoshiga kelib, bolalar ko’proq til ko’nikmalariga ega bo’lib, ular biror narsa so’rashganda muzokaralar olib borish va murosaga kelish uchun foydalanishlari mumkin. Taxminan sakkiz yoshdan boshlab, siz bolangizga nima uchun ruxsat berishingiz yoki biror narsa qilishingiz kerakligi haqida ishonchli dalillarni kutishingiz mumkin!

Maktab yoshidagi bolangizga yo’q desangiz, u hafsalasi pir bo’ladi, lekin u kichikroq bolaga qaraganda kamroq xarxasha qilishi mumkin. Buning sababi, u ko’proq o’zini o’zi boshqara oladi va nima uchun «yo’q» deyotganingizni tushunadi.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi

UlashishUlashishJo'natish

O'xshash Postlar

Virtual autizm ‒ bolajonlarga xavf tug‘dirmoqda

Virtual autizm ‒ bolajonlarga xavf tug‘dirmoqda

31/03/2022
Bolalarning odatlari

Bolalarning odatlari

06/04/2022
farzand tarbiyasi

Bolaga tamg’a bosmang

06/04/2022

Tavsiya etiladi

Ota-ona va farzand munosabatlari  haqidagi hadislar

Ota-ona va farzand munosabatlari haqidagi hadislar

1 yil avval
Farzandlik burchi

Farzandlik burchi

1 yil avval
this slowpoke moves

Trenddagi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

3 yil avval
Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

3 yil avval

Mashhur

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

Videleniya (ajralma) nima, turlari: oq, sariq, yashil, qora, qonli, hidli oqindi

3 yil avval
Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

Homiladorlikda kindik og’rishi: norma yoki patologiya

3 yil avval
Qin qichishi va achishi: sabablari, davolash usullari hamda profilaktikasi

Qin qichishi va achishi: sabablari, davolash usullari hamda profilaktikasi

3 yil avval
Sistit kasalligi va uning davolash usullari

Bolalarda sistit kasalligi, alomatlari, va uni davolashning yo’llari

4 yil avval
Tug’ruq jarayoni: to’lg’oq boshlanishi va tug’ish alomatlari

Tug’ruq jarayoni: to’lg’oq boshlanishi va tug’ish alomatlari

3 yil avval
Farzand tarbiyasi

Ushbu saytimiz orqali siz azizlarga farzandlarimiz tarbiyasi, ularni qanday parvarish qilish yoki tobi qochganda qanday muolajalar qilish mumkinligi, vaqtlarini qanday taqsimlash va shu kabi ko'plab foydali ma'lumot va maslahatlarni malakali shifokorlarimiz-u, dinimiz olimlaridan, hamda boshqa rivojlangan davlatlar mutaxasislaridan ko'chirib olingan zaruriy ma'lumotlarni e'tiboringizga havola qilib boramiz.

  • Biz haqimizda
  • Biz bilan aloqa

© 2021-2023. Farzandtarbiyasi.uz

Qaytib kelganingizdan xursandmiz!

Akkauntingizga kiring

Parolni unutdingizmi?

Parolingizni oling

Parolni tiklash uchun foydalanuvchi nomingiz yoki elektron pochta manzilingizni kiriting.

Kirish

Yangi pleylist qo'shish

Natija yo'q
Hamma natijani ko'rish
  • Homiladorlik
    • Haftama-hafta
    • Homiladorlikda otaga qo’llanma
    • Salomatlik va tetiklik
    • Farzand uchun tayyorgarlik
    • To’lg’oq va tug’ish
    • Muddatidan oldin tug’ish
    • Abort qilish va o’lik tug’ilish
    • Homiladorlik va tug’ish: video
    • Parvarish rasmlarda: homiladorlik
  • 0-3 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak va idishda emizish
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Erta tug’ilgan chaqaloqlar
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 0-3 oylik
  • 3-12 oylik
    • Xulq-atvori
    • Ko’krak, idishda emizish va qattiq ozuqalar
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-12 oylik
  • 1-3 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 1-3 yosh
  • 3-5 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’ynab o’rganish
    • Xavfsizlik
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 3-5 yosh
  • 5-8 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va muloqot
    • Rivojlanish
    • Oilaviy hayot
    • Salomatlik va kundalik parvarish
    • Oziqlanish va jismoniy faollik
    • O’yin, media va texnologiya
    • Xavfsizlik
    • Maktab va o’zlashtirish
    • Uyqu
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 5-8 yosh
  • 9-11 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab va ta’lim
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 9-11 yosh
  • 12-18 yosh
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • O’yin kulgu va texnologiya
    • Oilaviy hayot
    • Sog’lom turmush tarzi
    • Aqliy va jismoniy salomatlik
    • Maktab, ta’lim va ish
    • Videolar
    • Parvarish rasmlarda: 12-18 yosh
  • Kattalar
    • Oilaviy xilma-xillik
    • Oilaviy hayot
    • Otalar
    • Buva-buvi va boshqa qarindoshlar
    • O’zingizga ham e’tiborli bo’ling
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Ish va farzand parvarishi
    • Videolar
  • Autizm
    • Autizm haqida
    • Xulq-atvori
    • O’zaro yaqinlik va munosabatlar
    • Rivojlanish
    • Salomatlik va tetiklik
    • Maktab, o’yin va ish
    • Davolash usullari va xizmatlar
    • Ota-onalar uchun qo’llanma: davolash usullari
    • Yosh bolalar va autizm: videolar
    • O’spirinlar va autizm: videolar
  • Nogironlik
    • Oilaviy hayot
    • Aqliy salomatlik
    • Huquqlar va qonunlar
    • Maktab, o’yin va ish
    • Xizmat ko’rsatish va qo’llab quvvatlash
    • Nogironlar uchun qo’llanma
    • Nogiron bolalar: videolar
  • Islomda tarbiya
    • Islomiy tarbiya
    • Ibratli hikoyalar
    • Solihlar qissalari

© 2021-2023. Farzandtarbiyasi.uz