Maktab yoshidagi bolalar bilan munosabatlaringiz haqida gʻoya va fikrlar

Asosiy fikrlar:

• E’tiborli va iliq munosabat maktab yoshidagi bolangizning rivojlanishi va psixologik muammolarga duch kelmasligi uchun kalit hisoblanadi.
• Maktab yoshidagi bolalar bilan munosabatlar ularning maktabga endi qadam qoʻyganida va keyinchalik katta sinflarga oʻtganida oʻzgarish talab qiladi.
• Tinglashda va suhbatlashishda davom eting, kundalik ishlarni birgalikda bajaring, ijobiy e’tibor bering, faoliyat va oilaviy marosimlarni albatta, birga baham koʻring.

Maktab yoshidagi bolalar bilan munosabatlar haqida

Iliq, barqaror va e’tiborli munosabatlar bolalar rivojlanishi va farovonligi uchun asosdir.

Farzandingiz maktabda oʻqishni boshlaganida yanada mustaqil boʻladi, lekin oilaviy munosabatlar hali ham uning rivojlanishiga eng katta ta’sir qiladigan omildir. Buning sababi, bolangizning siz bilan boʻlgan munosabati unga oʻzini xavfsiz his qilishiga yordam beradi va unga ishonch beradi. Farzandingiz yangi bolalar bilan uchrashishi, yangi narsalarni sinab koʻrishi va tayyor boʻlganda yangi mas’uliyatni oʻz zimmasiga olishi uchun bu xavfsizlik va ishonch tuygʻusi juda muhimdir.

Maktab yoshidagi bolangiz bilan boʻlgan munosabatingizdagi oʻzgarishlar:

Sizning ota-ona rolingiz har doimgidek muhim, ammo farzandingiz maktabga kirganidan keyin unga boʻlgan munosabatingiz oʻzgarishi mumkin.

Masalan, farzandingiz mustaqil boʻlishni yaxshi koʻrishi mumkin, lekin u hali ham sizning mehringiz va e’tiboringizga muhtoj. U «katta bola» ekanligidan faxrlanadi, lekin u sizning roziligingizni xohlaydi. U osongina xijolat boʻlishi mumkin, oʻzini oʻzi anglaydi va hatto oʻzini tanqid qiladi, shuning uchun u oʻzi yaxshi his qiladigan narsaga e’tiborini qaratish uchun sizning yordamingizga muhtoj boʻladi.

Farzandingiz sizga oʻz kuni haqida avvalgidek koʻp gapirmasligi mumkin ehtimol unga bir kunda sodir boʻlgan hamma narsani aytib berish qiyin boʻlganligi sababli tushuntirishni xohlamas. Farzandingiz hali ham yonida ekanligingizni va gaplashishga tayyor boʻlganda tinglashga tayyor ekaningizni bilishi kerak.

Boshqa tomondan, bu yoshda bolangizning tili, fikrlashi, his-tuygʻulari va jismoniy qobiliyatlari jadal rivojlanadi.  Bu shuni anglatadiki, siz ba’zan juda “chuqur” suhbatlarga jalb qilishingiz yoki sport yoki musiqa kabi sevimli mashgʻulotlarga jalb qilishingiz lozim. Bu sizga bolangizning qiziqishlari, gʻoyalari, fikrlari va his-tuygʻularini anglab olish uchun koʻplab imkoniyatlarni berishi mumkin.

Tengdoshlar va maktabdagi doʻstlar farzandingiz hayotida, ayniqsa, u oʻrta-boshlangʻich yoshga oʻtgan sari yanada muhimroq boʻla boshlaydi. Maktabdagi do’stlik bolangizga tegishlilik(yolgʻiz emaslik) tuygʻusini beradi va unga baham koʻrish ,muzokaralar olib borish kabi ijtimoiy koʻnikmalarni oʻrganishga va mashq qilishga yordam beradi. Ammo doʻstlik bilan bogʻliq muammolar yuzaga kelsa, bolangiz yordam soʻrab sizga murojaat qiladi.  Farzandingizning siz bilan xavfsiz va erkin munosabati unga doʻstlar orttirish va uni yoʻqotishdagi qiyinchiliklarni yengishga yordam beradi.

Bolangiz oiladan tashqarida kattalar namunalarini izlay boshlashi masalan, sevimli oʻqituvchisini doʻst sifatida koʻrishni boshlashi mumkin. Ammo u hali ham sizdan yoʻl-yoʻriq izlaydi yoki bu odamlar haqida qanday fikrda ekanligingizni bilishni xohlaydi.

Maktab yoshidagi bolangiz bilan mustahkam munosabatlar oʻrnatish: maslahatlar

• Har qanday yoshdagi bolalar muloyim va sezgir, ularga e’tibor beradigan va oʻzlarini xavfsiz his qiladigan ota-onalarga va gʻamxoʻrlarga muhtoj. Maktab yoshidagi bolangiz bilan bunday munosabatlarni davom ettirishga yordam beradigan ba’zi fikrlar:
•  Farazandingizning gaplariga qiziqayotganingizni va e’tibor berayotganingizni sezdiring. Buning usullaridan biri bolangiz gapira boshlaganida keyingi savollarni berishdir, masalan, “Haqiqatanmi?  Bu juda qiziq!  Keyin oʻqituvchi nima dedi?’ Bu suhbatni davom ettiradi.
•  Parkda aylanish yoki maydonchada  toʻp tepish kabi ikkalangizga ham yoqadigan narsalarni baham koʻrishga vaqt ajrating. Bu sizga farzandingizning yoqtiradigan va yoqtirmaydigan narsalari, tashvishlari va umidsizliklari haqida koʻproq ma’lumot olish imkoniyatini beradi.
•  Farzandingiz uyga kelganida maktab haqida ko’p savollar berishdan saqlaning.  Ehtimol, u charchagan va och qolgan.  Uning maktab haqida suhbatlashish kayfiyati borligini sezsangiz, oddiy, ijobiy va aniq savollar uni gapirishga undashi mumkin, masalan, “Bugun nimalarni o’rganib kelding?”
•  Maktab yoshidagi farzandingiz sizga va boshqa oila aʼzolariga qanday munosabatda boʻlishini boshqarish uchun ijobiy oilaviy qoidalarni oʻrnating. Qanday xatti-harakatni kutayotganingizni koʻrsatadigan qoidalar oilangizdagi barchaga yaxshi munosabatda boʻlishga yordam beradi masalan, «biz biror narsa soʻraganimizda «iltimos» deymiz», deb ayting
• Oilaviy taomlar va dasturxon boshidagi suhbatlar sizning oilaviy munosabatlaringizni va farzandingizning qadrdonlikhissini mustahkamlashi mumkin.
•  Dam olish kunlarida tugʻilgan kunni nishonlash, oilaviy kino kechalari yoki velosiped haydash kabi oilaviy marosimlarni davom ettiring. Marosimlar umumiy xotiralarni yaratadi, oilaviy munosabatlar va aloqalarni oʻrnatadi.