Do‘stlik haqida 10 ta eng ko‘p so‘raladigan savollar

Do‘stlar orttirish va do‘stlik muhabbatini saqlashni o‘rganish maktab yoshidagi bolalar uchun muhim jarayon. Do‘stlarga ega bo‘lish bolalarning o‘ziga ishonchi, xotirjamligi va boshqalar bilan til topishish qobiliyati uchun yaxshi ta’sir ko’rsatadi. Bu yerda bolalarning do‘stligi haqida tez-tez beriladigan 10 ta savolga javoblar mavjud.

1.Bolalarning do‘stlari va yolg‘iz qolishdan tashvishlanishi odatiymi?

Ha. Ota-onalar ko‘pincha farzandlarining do‘stlari yetarlimi, do‘stliklaridan baxtlimi, boshqa bolalar bilan yaxshi munosabatdami va hokazolar haqida tashvishlanadilar. Bu tashvishlar, ayniqsa, bolalar mustaqil bo‘lib, o‘z do‘stlarini orttirishga ko‘proq qiziqish uyg‘otganda – masalan, maktabni boshlaganlarida keng tarqalgan bo‘lishi mumkin.

Maktab yoshidagi farzandingizning do‘stligini qo‘llab-quvvatlash bolangizning do‘stlari bilan tanishishning ajoyib usuli bo‘lib, bu sizning xavotiringiz yengillashishiga yordam beradi.

2.Farzandim maktabdan keldi va “Hech kim meni yaxshi ko‘rmaydi” dedi. Men nima qilishim mumkin?

Hech kim farzandining o‘zini  bunday his qilishni xohlamaydi lekin bujuda ko‘p bolalar ruhiyatida sodir bo’ladigan holat .

Farzandingiz sizga shunga o‘xshash narsani aytganida, u his-tuyg‘ulari haqida gapirishda yordamga muhtoj bo‘lishi mumkin yoki ular tinch qolishni xohlashni istashlari mumkin. Farzandingiz gapirishga tayyor bo‘lganda, nima bo‘lganini va nima uchun bolangiz uni hech kim yoqtirmaydi deb o‘ylashini so‘rashingiz kerak

Ba’zan oddiy yechim bor. Farzandingiz ishtirok etishi uchun yangi o‘yin qoidalarini o‘rganishi kerak yoki farzandingiz boshqalarni o‘zlari bilan o‘ynashga taklif qilishni o‘rganishi lozim.

Agar bu uzoq davom etayotgan muammo bo‘lib tuyulsa, ko‘proq ma’lumot olish va yordam olish uchun bolangizning o‘qituvchisi bilan gaplashishingiz mumkin. Maktablarda ko‘pincha bolalarga o‘zini jamoaga qo‘shilgandek his qilishlariga yordam berish usullari mavjud – masalan, o‘qituvchining guruh-guruh tarzida dars o‘yinlarini olib borishi va hokazolar.

Farzandingizning yoshiga qarab, do‘stlikni rag’batlantirish uchun sinfdoshingiz bilan maktabdan keyin ba’zi o‘yinlar tashkil qilishingiz mumkin.

Farzandingizning o‘zini o‘zi hurmat qilishi va maktabdagi o‘yiniga tortinmasdan qo‘shilib ketishini o‘rgatishingiz kerak. Buning bir yo‘li – bolangizning kuchli tomonlari va harakatlariga e’tibor berishdir.

3. Farzandimning bir nechtagina do‘stlari bo’lishi mumkinmi?

Ha.  Ba’zi bolalar bir nechta yaqin do‘stlari yoki hatto bitta do‘sti bilan xursand bo‘lishadi. Farzandingiz o‘zini baxtli, ishonchli va qabul qilingan his qilishi uchun katta do‘stlar guruhiga ega bo‘lishi shart emas.

Farzandingiz ko‘proq do‘stlar orttirmoqchi bo‘lsa, maktab yoshidagi do‘stlikni qo‘llab-quvvatlash haqidagi maqolamiz yordam berishi mumkin.

4.Nima uchun bolam har kuni har xil do’stlari bilan o’ynayotganga o’xshaydi?

Maktabning dastlabki yillarida bolalar ko‘pincha hafta davomida turli bolalar bilan o‘ynashadi. Buning sababi shundaki, ular hali ma’lum bolalarga bo‘lgan afzalliklarni anglamaganlar. Yoshi ulg‘aygan sari, maktab yoshidagi bolalar odatda bir yoki ikkita yaqin do‘stlari, shuningdek, ular bilan o‘ynaydigan biroz kengroq do‘stlar guruhiga ega bo‘lishadi.

Farzandingiz o‘z manfaatlarini baham ko‘radigan odamni topmaguncha bir do‘st yoki guruhdan boshqasiga o‘tib turadi.

O‘yin haqidagi maqolamizda maktab yoshidagi bolalar qanday birga o‘ynashi, shuningdek, ular o‘ynashni yoqtiradigan o‘yinlar haqida ko‘proq maʼlumot berilgan.

5. Biz bu hududda yangimiz. Farzandimga tezda do‘stlashishga qanday yordam berishim mumkin?

Farzandingiz o‘zi bilmagan bolalar bilan uchrashishi va suhbatlashishi do‘st orttirishning birinchi yaxshi qadamidir. Ba’zi bolalar buni mashq qilishlari kerak. Masalan, siz bolangizga «Salom» deb mashq qilishga yordam berishingiz mumkin. Mening ismim Anvar. Mening uyimda itim bor. Sizning uy hayvoningiz bormi?’

Mana yana bir qancha maslahatlar:

•  Farzandingizga boshqa bolalar bilan o‘ynash uchun ko‘p imkoniyatlar bering. Bular farzandingiz sinfidagi, oilaviy yig‘ilishda yoki mahalliy parkdagi boshqa bolalar bilan o‘yinlar bo‘lishi mumkin.
•  Farzandingizni sport, drama, hunarmandchilik yoki musiqa kabi maktabdan tashqari mashg‘ulotlarga jalb qilishni o‘ylab ko‘ring. Bu bolangizga bir xil qiziqishlarga ega bo‘lgan boshqa bolalar bilan uchrashishiga yordam beradi. Farzandingizga shaxsiy faoliyatni tanlashda yordam bering.
•  Maktabda yangi bolalarga moslashishga yordam berish strategiyalari haqida so‘rang – masalan, do‘stlar tizimi. Qo‘shimcha maslahatlar uchun maktablarni ko‘chirish haqidagi maqolamizni

6. Farzandim bugun maktabda dugonasi bilan arazlashdi. Farzandimga buni hal qilishga qanday yordam berishim mumkin?

Boshlang‘ich maktabda bolalar ko‘pincha do‘stlari bilan kelishmovchiliklarga duch kelishadi, lekin ular odatda ularni tezda unutib, hal qilishadi.

Farzandingiz sizga do‘stlik muammosi bilan kelganida, suhbatlashish va tinglash uchun biroz vaqt ajrating. Bu nima bo‘layotganini aniqlashga yordam beradi.

Keyin narsalarni tartibga solish uchun qarorlarni taklif qilishingiz mumkin. Misol uchun, agar farzandingizning do‘sti boshqa birov bilan o‘ynasa, bolangiz kattaroq guruhdagi boshqa bolalar bilan o‘ynashi mumkin

Agar tashvishlansangiz, ko‘proq ma’lumot olish uchun bolangizning o‘qituvchisi bilan gaplashing. Agar kattaroq muammo bo‘lsa, uni hal qilish uchun o‘qituvchi-psixolog bilan ishlashingiz mumkin. Farzandingizning maktabi bilan munosabatlarni o‘rnatish, ota-onalar va oʻqituvchilar uchun muammolarni hal qilish haqidagi maqolalarimizda maslahatlar mavjud.

7. Farzandim endi maktabdagi do‘stlari haqida umuman gapirmayapti. Men nima qilishim mumkin?

Agar siz farzandingiz bilan maktabdagi do‘stlari haqida gaplashishga urinib ko‘rgan bo‘lsangiz va u suhbatlashishni istamasa, quyidagi amallarni bajarib koʻrishingiz mumkin:

• Farzandingiz o‘qituvchisi bilan gaplashib, maktabda nima sodir bo‘layotgani haqida ko‘proq ma’lumot oling. O‘qituvchilar ko‘pincha o‘yin maydonchasida nima sodir bo‘layotganini ko‘rishadi va sizga nima bo‘layotganini aniq ma’lumotlarni aytishlari mumkin.
•  Farzandingiz haqoratlanyaptimi? Agar shunday bo‘lsa, buni to‘xtatish uchun nima qilish mumkinligi haqida maktab bilan gaplashing. Bezorilik haqida ko‘proq o‘qishingiz mumkin.
•  Farzandingiz gaplashishi mumkin bo‘lgan boshqa odamlarni taklif qiling – masalan, xolalar yoki amakilar, yaqin oila do‘stlari, ishonchli sport murabbiyi.

8. Farzandim boshqa bolalar kabi ko‘p ziyofat va o‘yin kunlariga taklif qilinmaydi. Xavotir olishim kerakmi?

Yo‘q, ayniqsa, bu hol bolangizni bezovta qilmasa  Farzandingiz ko‘plab ziyofatlarga va o‘yin sanalariga taklif qilinmasligining ko‘p sabablari bor. Ehtimol, sizning farzandingizning kichikroq do‘stlar guruhi bor yoki farzandingizning do‘stlari maktabdan keyingi mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanadilar yoki maktabdan keyin uy qaramog‘idadirlar.

Farzandingiz baxtli va ishonchli bo‘lishi uchun mashhur bo‘lishi shart emasligini o‘ziga eslatib qo‘ysangiz yaxshi bo‘ladi.

Ammo ba’zida sizning uyingizdagi o‘yinlarga bolangiz do‘stlarini taklif qilishni istashi mumkin. Bunda farzandingiz bilan qaysi bolalarni taklif qilmoqchi ekanligi haqida gapiring va farzandingizga ularni taklif qilishga yordam bering.

Maktab yoshidagi farzandingizning do‘stligini qo‘llab-quvvatlash – farzandingiz maktabidagi bolalar bilan tanishishi va sog‘lom do‘stlikni rag‘batlantirishining ajoyib usuli hisoblanadi.

Agar siz hali ham xavotirda bo‘lsangiz, maktabda nima bo‘layotganini bilish uchun bolangizning o‘qituvchisi bilan gaplashishingiz mumkin.

9. Farzandim do‘stlaridan, do‘st topa olmayotganidan juda xafa bo‘ladi. Men nima qilishim mumkin?

Farzandingiz do‘st orttirish va saqlashda juda ko‘p muammolarga duch kelsa yoki muloqot qilishdan juda tortinayotgan bo‘lsa yoki g‘azablansa, sizga nima bo‘layotgani haqida ko‘proq ma’lumot kerak bo‘ladi.

Maktab yoshidagi farzandingizning do‘stligini qo‘llab-quvvatlash va uning do‘stlari bilan tanishish orqali nima sodir bo‘layotgani va nima uchun bunday holatlar sodir bo‘layotgani haqida ko‘proq bilib olishingiz kerak.

Lekin siz ham professional psixolog  bilan gaplashishingiz kerak. Farzandingizning o‘qituvchisidan yordam beradigan maktab maslahatchisi bor-yoqligini so‘rang. Shifokor esa  sizni hududingizdagi sizga va farzandingizga yordam beradigan mutaxassislarga yuborishi mumkin.

10. Farzandimning qo‘shimcha ehtiyojlari bor. Maktabdagi uning do‘stlik munosabatlariga qanday yordam berishim mumkin?

Odatda ayrim bolalar singari, rivojlanish kechikishi, nogironlik va autizm kabi qo‘shimcha ehtiyojlarga ega bo‘lgan bolalar umumiy manfaatlar asosida do‘stlik va sog‘lom maktab munosabatlarini qurishlari mumkin.  .

O‘ynash va do‘stlarga ega bo‘lish juda ko‘p turli ko‘nikmalarni o‘z ichiga oladi, navbatma-navbatlikni, almashishni, tinglashni o‘rganish  va boshqa bolalarning his-tuyg‘ulariga sezgirlik qobiliyatini oshishi. Farzandingizga ushbu ko‘nikmalarni uyda birgalikda mashq qilish orqali yordam berishingiz mumkin.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi