Doimiy va muntazam injiqlik : Bunday hollarda nima qilish kerak

Asosiy fikrlar

Farzandingizda doimiy xarshasha bo’lsa, uni qo’zg’atuvchi narsalarni va oqibatlarini yoki yaxshi tomonlarini ko’rib chiqishdan boshlang.
Nimani o’zgartirishingiz mumkinligi haqida o’ylab, injiqlik oqibatlari bilan shug’ullaning – xarxashalarni boshqarishga o’zingizning yondashuvingizdan foydalaning
Agar doimiy yomon shakldagi injiqliklar sizning oilangizga katta ta’sir ko’rsatsa, mutaxassislardan yordam so’rang.

Injiqlik haqida

Injiqlik bolalarning ijtimoiy va ruhiy holatlari endi rivojlanayotganligi sababli yuzaga keladi. Bundy hollarda bolalar ko’pincha katta his-tuyg’ularni ifodalay olmaydilar. Ular o’zlarining mustaqilligini sinab ko’rishlari mumkin. Va ular o’z injiqliklari orqali boshqa odamlarning xatti-harakatlariga ta’sir qilishlari mumkinligini bilib olishlari mumkin.

Bu kabi injiqliklar bolalar orasida keng tarqalgan va bu bolalarda normal holat. Ammo agar bolangizning injiqliklari yomon bo’lib borsa va oilangiz hayotida bolangizning injiqliklari sizni xafa qiladigan bo’lsa,bizning maqolamizda sizga yordam beradigan maslahatlar bor.Farzandingiz g’azablanib, xafa bo’lib yurishidan xavotirlanayotgan bo’lsangiz, bolangizning har bir xatti-harakatlariga e’tibor bering. Agar bolangizning injiqliklarini boshqarish qiyin bo’lsa, bola salomatligi bo’yicha mutaxassis bilan gaplashish ham juda yaxshi fikr bòlishi mumkin. Mutaxassislar sizga farzandingizning xatti-harakati haqida maslahat berishlari yoki boshqa strategiyalarni amalga oshirishga yordam berishlari mumkin.

Ushbu maqolada tasvirlangan yondashuvlar quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Injiqlikdan oldin nima sodir bo’ladi – uchraydigan holatlar
Injiqliklardan keyin nima sodir bo’ladi -oqibatlar, shu jumladan, farzandingiz bunday yo’l tutishdan oladigan har qanday «manfaati» .
nimani o’zgartirishingiz mumkin – mukofotlash yoki javob berish usullari.

Farzandingizda autizm holatlarining buzilishi (ASD) kabi holatlar kuzatilsa, uning injiqliklari tez-tez yoki yomon kechishi mumkin .Bunday hollarda mutaxassis bilan maslahatlashingiz kerak.

Injiqlikdan oldin nima sodir bo’ladi: uchraydigan holatlar

Ushbu yondashuvdagi birinchi qadam, bolangizning injiqliklariga nima sabab bo’lganligi haqida o’ylashdir. Bu kabi injiqliklarning paydo bo’lishi ehtimolini oshiradigan vaziyatlarni aniqlashni o’z ichiga oladi -masalan, charchoq, xarid qilish, ovqatlanish vaqti yoki shoshilish kabi vaziyatlar.

Shuningdek, siz bolangizning asabiylashish sabablarini aniqlashingiz kerak. Asabiylashishga sabab bòluvchi narsalarga quyidagilar kiradi:

«yo’q» deb aytilganda
biror narsa qilishni qattiq talab qilish
umidsizlikka tushish
juda ko’p shovqin, juda ko’p odamlar va boshqalardan qochish hissi.

Farzandingiz sizni bezovta qilish uchun injiqlik qilyapti deb o’ylashdan ehtiyot bo’ling. Bolalar ataylab injiqlik qilmaydilar . Ular yomon odat bo’lib qolgan yoki hozirgi paytda vaziyatni engish uchun ko’nikmalarga ega emaslar.

Siz 7-10 kun davomida bolangizning injiqliklariga kòproq e’tibor berish orqali nega asabiylashashiga yoki,g’azablanishga nima sabab bo’lganini aniqlashni boshlashingiz mumkin. Injiqliklarini kundalik shaklida yozib boring. To’rt ustunli diagramma tuzing. Injiqlik qilish kunini, qayerda sodir bo’lganini, undan oldin nima sodir bo’lganini va darhol keyin nima sodir bo’lganini yozib oling.

Injiqlikdan keyin nima bo’ladi: oqibatlar yoki «mukofotlar»

Injiqlikdan keyin sodir bo’lgan voqea kelajakda bu kabi xarxashalarni ko’proq yoki kamroq keltirib chiqarishi mumkin. Shuning uchun injiqlikning oqibatlarini aniqlash juda muhimdir. Injiqlik sodir bo’lganda yoki undan keyin qilgan ishingiz orqali tasodifan bolangizni taqdirlab qòyishingiz mumkinmi?

Misol uchun, agar bolangizga shirinlik sotib olib bermasligingizni aytsangiz lekin keyin shirinlik sotib olib bersangiz, bu injiqlikni mukofotlagan bo’lasiz. Farzandingiz g’azablanganda, baqirganda unga iltimos qilib tinchlanishini aytishingiz ham mukofot bo’lishi mumkin, chunki bu bolangizning injiqliklariga e’tibor berishdir.

Bolalarda maqtovga sazovor bo’lgan xatti-harakatlarni takror qilish ehtimoli ko’proq bo’ladi. Bu bolangizning xatti-harakatini o’zgartirish uchun maqtovdan foydalanish mumkinligini anglatadi. Farzandingiz o’zini sizga yoqadigan tarzda tutsa, darhol bolangizning e’tiborini torting va unga nima yoqqanini ayting – masalan, «Bu o’yinchoqni so’rash uchun iltimos deb so’rashingiz ma’qbul ish bo’lardi».

Siz nimani o’zgartirishingiz mumkin: injiqlik holatlarda

G’azablanish ehtimolini kamaytirishning bir usuli – bu bolangizning g’azabini qo’zg’atuvchi omillardan qochishdir .

Agar muayyan vaziyatlar bolalarning g’azabini qo’zg’atuvchi bo’lsa, siz bunday vaziyatlardan qochishingiz yoki ularni kamroq stressli qilishingiz mumkin. Misol uchun, agar siz xarid qilganingizda bolangiz tez-tez injiqliklar qilsa, quyidagilarni sinab ko’rishingiz mumkin:

boshqa birov bolangizga qarab turganda xarid qilish
Farzandingiz charchamaganligida yoki och qolmaganida xarid qiling.

Agar “yo‘q” deyish tòĝri qaror bo‘lsa, quyidagilarni sinab ko‘rishingiz mumkin:

Qimmat va tez sinuvchi narsalarni qo’li yetmaydigan joyga qo’ying yoki kattaroq bolalarga sevimli o’yinchoqlarini qo’li yetmaydigan joyga qo’ying.
Tanlovlarni taklif qiling – masalan, «Siz shirinlikni hozir istemol qilmaysiz. Uning o’rniga sizga banan yoki uzum kerakmi?
Farzandingizni boshqa mashg’ulotlar bilan chalg’itib qo’ying.

Agar biror narsa qilish so’ralgan yoki aytilgan bo’lsa, siz quyidagilarni sinab ko’rishingiz mumkin:

Kamroq ko’rsatmalar bering. Bolalarga har doim nima qilish kerakligini aytib turing.
Ko’rsatmalaringiz oqilona ekanligini tekshiring. Farzandingiz sòralgan narsani bajara olmasa, injiqlik paydo bo’ladi.
Farzandingizga biror narsa qilish kerakligini yoki bir faoliyatdan boshqasiga o’tish kerakligini oldindan aytib bering .
Iloji bo’lsa, tanlovlarni taklif qiling.

Agar ba’zi harakatlar umidsizlikka sabab bo’lsa, quyidagilarni sinab ko’rishingiz mumkin:

Injiqlik holatlarda yordam bering.
Xafagarchilik tug’diradigan o’yinchoqlar yoki harakatlarni qo’li yetmaydigan joyga qo’ying.
Farzandingizga u xafa bo’lgan narsadan qanday foydalanishni yoki qilishni o’rgatish uchun vaqt ajrating.
Farzandingizga kerak bo’lganda yordam so’rashga undash.
Farzandingizga umidsizlikni ifodalash uchun so’zlardan foydalanishiga yordam bering – masalan, «Men bu jumboqni hal qilishda qiynalayotganingizni ko’rib turibman va bundan chindan ham siz xafa bòlyapsiz.Sizga yordam kerakmi?’

Agar haddan tashqari xafagarchilik paydo bòlsa , quyidagilarni sinab ko’rishingiz mumkin:

Farzandingizga qayerga ketayotganingizni va nima bo’lishi mumkinligini oldindan aytib bering.
Farzandingiz bilan gaplashib,ularni nima qiynayotganini sòrab turing.
Farzandingiz qiyin vaziyatga tushganda,unga yaqt ajrating,va kuniningni birga òtkazing. masalan, u yoqtirgan sevimli kitobini birga òqish uchun qulay ,tinch joy toping.
Farzandingizdan nima kutayotganingizni va bu kutayotgan narsangiz ularning yoshiga mos bòlishini tushunib oling.Misol uchun, ikki yoshdagi bolalar uchun bir soatlik o’yin yetarli bo’lishi mumkin.

O’z-o’zini boshqara olish – bu xatti-harakatlar va reaktsiyalarni tushunish va boshqarish qobiliyati. Bolalarda òzlarini tòĝri tutish 12 oylikdan boshlab rivojlana boshlaydilar. Farzandingiz o’sib ulg’aygan sari, u o’z reaktsiyalarini tartibga solishga va biror narsa sodir bo’lganda tinchlanishga qodir bo’la boshlashdi . Natijada siz kamroq injiqliklarga duch kelasiz.

Siz nimani o’zgartirishingiz mumkin: injiqlik mukofotlari

Injiqlik hosil bòlishining ehtimolini kamaytirishning yana bir yo’li – bolangiz injiqliklardan oladigan «mukofot» ni o’zgartirishdir .

Misol uchun, bolangiz g’azablangan holatda bo’lsa, òsha vaqtda siz unga e’tibor berish orqali bolangizni mukofotlanayotganini tushunsangiz , keyingi safardan, bolangiz injiqlik qilgan vatda òzini tòĝri tutishni bilib oladi,agar siz doim dalda berish va e’tibor berishni mukofot sifatida bolangizga berib tursangiz.. Siz yulduzlar jadvalidan yoki bolangizga yoqadigan kichik narsalarning tasodifiy mukofotlaridan foydalanishingiz mumkin – masalan, o’yinchoq mashinalar yoki siz bilan birga bajariladigan maxsus mashg’ulotlar bòlishi mumkin.

Shuningdek, siz bolangizga odatda injiqliklarga duchor bo’lgan vaziyatlarda oson ko’nikmalarini o’rganib olishiga va mashq qilishga yordam berishingiz mumkin . Masalan, «Murod, besh daqiqadan so’ng men sizdan telefoningizni o’chirishingizni so’rayman. Agar òchirsangiz men siz bilan birga kòchada koptok òynayman».

Siz nimani o’zgartirishingiz mumkin: Injiqliklarga munosabatingiz.

Bolalar nima qilayotganingizni kuzatish orqali o’rganadilar. Siz boshqacha nima qila olasiz?

Farzandingizning his-tuyg’ularini tushunish va o’zini o’zi boshqarishni rivojlantirish uchun imkoniyat sifatida injiqliklardan foydalanishingiz mumkin. Farzandingiz xotirjam bo’lganda buni qilish yaxshidir. Misol uchun, «Bugun ertalab Tolib to’pingizni olganida siz juda g’azablanib xafa bòldingiz.Tolibni jazolab tishlashdan ko’ra, kattalardan yordam so’raganingiz ma’qul edi?

Vaziyatning kuchayishiga yo’l qo’ymaslik uchun siz ertaroq bu yomon vaziyatning sodir bòlmasligiga harakat qilishingiz mumkin.

Shuningdek, siz kundalik vaziyatlarda his-tuyg’ularni, fikrlarni va xatti-harakatlarni tartibga solish usullarini modellashingiz mumkin.

Injiqlik holatlarida yordam olish

Doimiy va qattiq injiqlik ba’zan rivojlanish muammolari yoki sog’liq muammolarining belgisi bo’lishi mumkin. Agar sizda quyidagilar bo’lsa, mutaxassisdan yordam olishingiz mumkin:

Injiqlikni uzoq vaqt davomida davom etishi qiyin ,agar u davomli bòlsa , o’z his-tuyg’ularingizni nazorat qilishda muammolarga duch kelasiz va bundan g’azablanasiz va o’zingizni yo’qotasiz.
Bitta bolaning injiqliklari tufayli o’zingizga va oilangizning muhitiga ta’ sir qilishi mumkin.

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi