Begona odamlardan qo'rqish: chaqaloqlar va yosh bolalar

Asosiy fikrlar

Begona odamlardan qo’rqish norma va odatiy holdir. Taxminan sakkiz oyda boshlanishi mumkin va odatda ikki yilcha davom etadi.
Sabr-toqatli bo’lish va asta-sekin yangi odamlarni tanishtirish orqali bolangizga begonalar atrofida o’zini qulay his qilishiga yordam berishingiz mumkin.
Begona odamlardan qo’rqadigan katta yoshdagi bolalar uchun bu mustaqillikni rivojlantirish ustida ishlashga yordam beradi.

Begona odamlardan qo’rqish: asoslar

Begona odamlardan qo’rqish juda keng tarqalgan. Bu bola rivojlanishining normal bosqichi.

Bu chaqalog’ingiz sizga kabi tanish odamlarga sog’lom munosabatda bo’lganda sodir bo’ladi. Chaqaloqlar tanish kattalarni afzal ko’rganligi sababli, ular notanish odamlarga yig’lash yoki bezovtalanish, juda jim turish, qo’rquv yoki yashirinish orqali munosabatda bo’lishlari mumkin.

Begona odamlardan qo’rqish odatda 7-10 oylikda kuchayadi. Bu bir necha oy davom etishi yoki uzoqroq davom etishi mumkin. Odatda 18 oydan 2 yilgacha bir joyda o’tadi.

Misol uchun, 6 oyligidan beri bola parvarishiga boradigan 10 oylik chaqaloq markazda yangi qaraydigan bo’lsa, xafa bo’lishi mumkin. U yig’lashi, boshini onasining bo’yniga qo’yishi yoki qarovchi uni onasidan yoki dadasidan olishga harakat qilganda qichqirishi mumkin.

Begona odamlardan qo’rqish bilan yordam berish: nima qila olasiz

Garchi begona odamlardan qo’rqish chaqaloqlar va yosh bolalar uchun normal rivojlanishning bir qismi bo’lsa-da, bolangizga kamroq xafa bo’lishiga yordam beradigan narsalar mavjud.

Farzandingizga begonalar yonida o’zini qulay his qilishiga yordam bering

Farzandingizning begonalardan qo’rqishini e’tiborsiz qoldirmang yoki rad qilmang. Bu qo’rquvni yanada kuchaytirishi mumkin.
Farzandingizning qo’lini ushlang yoki u yangi odamlar bilan uchrashganda tizzangizga o’tirishiga ruxsat bering.
Iloji bo’lsa, birinchi navbatda uyda begonalarni tanishtiring. Uy farzandingiz o’zini eng qulay his qiladigan joy.
Farzandingiz yangi odamdan juda xafa bo’lsa, unga tasalli bering va hamma birgalikda o’ynash kabi boshqa usullarni sinab ko’ring. Shuningdek, bolangizni tinchlangunicha yangi odamdan biroz uzoqroqqa olib qo’yishingiz mumkin. Keyin yana urinib ko’rishingiz mumkin.
Yangi odamlar bilan vaqt o’tkazayotganda bolangiz uchun qulay narsalarni (o’yinchoq yoki adyol) olib boring.
O’zingizni xotirjam tuting. Farzandingiz sizning maslahatlaringizni qabul qiladi. Agar u sizni xuddi shunday his qilayotganingizni sezsa, u xotirjam va ishonchli bo’ladi.

Sekin-asta qabul qilish

Sabrli bo’ling. Farzandingiz tayyor bo’lishidan oldin uni yangi odamlarga borishga undamang.
Farzandingizni yangi odam bilan tanishtirganingizda, bolangiz bilan qoling. Bu uni darhol notanish odamlar bilan qoldirmasligingizga ishontiradi.
Notanish kattalardan, masalan, qarindoshlaringiz yoki do’stlaringizdan farzandingizni olib ketishdan oldin biroz kutishlarini so’rang.
Bir oz kattaroq bolalar uchun, bolangizga yangi odam kimligini va nima bo’layotganini tushuntiring. Masalan, yangi enaga siz ishonadigan odam ekanligini tushuntiring. Shuningdek, qachon qaytib kelishingizni ayting.

Yangi odamlar bilan tanishish

Farzandingizni yangi odamlar bilan tanishtirishda davom eting. Farzandingiz yangi odamlar bilan tanishish va ular xavfsiz ekanligini aniqlash imkoniyati qanchalik ko’p bo’lsa, uning qo’rquvi shunchalik kamayadi.
Farzandingizga yangi odamlardan qo’rqmasligingizni ko’rsating. Ijobiy tana tili bilan ularni iliq kutib oling – tabassum, bo’shashgan holat, ko’z bilan aloqa va quvnoq ovoz.
Kattaroq bolalarga yangi odamlar bilan tanishish uchun ba’zi kurash strategiyalarini qo’llashga yordam bering – masalan, «Keling, bir oz tinch nafas olaylik» yoki «Mana, kun bo’yi eskirmaydigan katta o’pish. Menda ham shunday bo’lishi mumkinmi? Bu oddiy strategiyalar bolangizga notanish odamlar orasida o’zini ishonchli his qilishiga yordam beradi.
Kattalarning his-tuyg’ulari haqida qayg’urmang. Farzandingiz begonalar atrofida bo’lishni o’rganayotganini ularga ayting.

Ikki yoshdan oshgan bolalarda begonalardan qo’rqish

Ko’pgina bolalarda begona odamlardan qo’rqish taxminan ikki yilda o’tib ketadi, lekin katta yoshdagi bolalar uchun ham begonalardan qo’rqish odatiy hol emas.

Notanish odamlar haqida tashvishlanishlariga yordam berishning bir usuli – bu bolangizning mustaqilligini shakllantirish ustida ishlash. Farzandingiz o’zini ko’proq mustaqil his qilsa, u begonalar orasida ham o’zini ishonchli his qilishi mumkin.

Mustaqillikka yordam beradigan ba’zi maslahatlar:

Farzandingizga o’zini ovqatlantirish, yangi o’yin muhitlarini o’rganish va o’yinchoqlar bilan o’yin-kulgi kabi narsalarni o’zi uchun qilishiga imkon bering.
Farzandingizga ko’plab yangi tajribalar bering va uni yangi yuzlar bilan tanishtiring. Vaqt o’tishi bilan u hech qanday yomon narsa bo’lmasligini tushunadi.
Muammolarni hal qilishda shoshilmaslikka harakat qiling va bolangizga o’zi uchun yechim topish imkoniyatini bering.
Farzandingizni oddiy oilaviy yumushlar uchun mas’ul bo’lishga undash, masalan, supermarketlar aravachasiga narsalarni qo’yish, xat qutisini tekshirish yoki stolni o’rnatish.
Farzandingizga uydan uzoqda uxlashni o’rganishga yordam bering. Bu, agar siz bolangizni uyqu vaqtida yoki uxlash vaqtida qoldirishingiz kerak bo’lsa, yordam beradi – masalan, bolani parvarish qilish yoki qarindoshining uyida uxlash uchun.

Begona odamlardan qo’rqib, yordam olish

Farzandingiz katta bo’lganida, begona odamlardan haddan tashqari qo’rqish ijtimoiy tashvishga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, agar yosh bolangizda begona odamlardan qo’rqish juda kuchli bo’lsa yoki atrofda notanish kattalar bo’lmasa ham, bu qo’rquv kamaymasa, shifokor bilan gaplashishga arziydi.

Bundan tashqari, agar bolangizning begona odamlardan qo’rquvi ikki yoshga to’lgunga qadar yaxshilanmasa yoki yomonlashsa, bolangizning mustaqilligini rag’batlantirishdan tashqari, professional yordam so’rash haqida o’ylashingiz mumkin.

Oilada tashvishlanish bilan bog’liq avvalgi holatlar bo’lsa, yordam so’rash ham yaxshi fikr bo’lishi mumkin, chunki bolangiz tashvishlanishning dastlabki belgilarini ko’rsatishi mumkin.

Siz bolangizni eng yaxshi bilasiz. Agar siz uning notanish odamlardan qo’rqishidan xavotirda bo’lsangiz, quyidagi mutaxassislarga murojaat qilishingiz mumkin: