Farzand – inson hayotining mazmuni, nasl-nasabini davom ettiruvchisi, oilaning mustahkam zanjiri. Yaxshi, solih farzand — ota-onaning baxt-iqboli, ikki dunyo saodatiga yetkazuvchi dilbandi. Farzandlar «jannat rayhonlari» deb tavsiflanishi bejiz emas. Ammo u odobli, yaxshi fazilatlar sohibi, itoatkor va qobil bo‘lgandagina ota-onasiga rahmat va baxt-xursandchilik keltiradi. Buning aksi bo‘lishidan Alloh saqlasin!
Oila qurish va solih farzandlar ko‘rishni orzu qilmagan inson bo‘lmasa kerak. Farzandingizning yaxshi, odobli, mehnatsevar, sog‘lom bo‘lib o‘sishi ko‘p jihatdan onasiga bog‘liq bo‘ladi. Shuning uchun dinimiz ko‘rsatmalarida bo‘lg‘usi kelinni tanlashga alohida eʼtibor qilinadi. Kelajakda tug‘ilajak farzandlarga munosib ona tanlash haqida farzand hali tug‘ilmasidan qayg‘uriladi. Oysha onamizdan (roziyallohu anho) rivoyat qilingan hadisda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Farzandlaringizga munosib onani ixtiyor qilinglar”, deganlar.
Musulmonlarda kelin tanlashda uning soliha, dindor, yaxshi xulqli bo‘lishi asosiy mezon sanaladi. Abu Hurayradan (roziyallohu anhu) rivoyat qilingan hadisda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): «Ayol to‘rt narsasi: Moli, hasabi, jamoli va dini uchun nikohlanadi. Bas, sen dindorini tanla, omon bo‘lgur», deganlar (Imom Buxoriy, Muslim, Abu Dovud, Termiziy, Nasoiy). Albatta, Payg‘ambarimizning (alayhissalom) ushbu tavsiyalarida ulkan haqiqat mavjud. Zero, moldorlik, yaxshi bir nasabga ega bo‘lish va husndorlik insonni hovliqtiradi, boshqalardan o‘zini ustun qo‘yishga olib boradi. Bundan tashqari, ushbu jihatlarning baʼzilari o‘tkinchi bo‘lib, ularga nisbatan qiziqish vaqt o‘tishi bilan susayadi. Dindorlik esa, insonni insoniylikka undovchi omil bo‘lishi bilan birga, doimiy ajralmas sifatdir. Shuning uchun ham yana bir hadislarida: «Kim xotinning mol-u jamoli uchun uylansa, uning mol-u jamolidan mahrum bo‘ladi va kim ayolning dini uchun uylansa, Alloh taolo u kishiga uning mol-u jamolini ham nasib qiladi», deyilgan.
Kelin tanlashda yana uning tug‘ishga layoqatli, sog‘lom bo‘lishiga eʼtibor berish lozim. Chunki uylanishdan asosiy maqsad naslni davom ettirishdir. Insoniyatning ko‘payishi, naslining bardavomligi qiyomatgacha davom etadigan ilohiy iroda va muhim jarayondir. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): «Nikohlaninglar, ko‘payasizlar, men qiyomat kuni o‘tgan ummatlarga nisbatan ummatimning ko‘pligi bilan faxrlanaman», deb marhamat qilganlar.
Maʼqal ibn Yasordan (roziyallohu anhu) rivoyat qilingan hadisda kelishicha, bir kishi Payg‘ambar (alayhissalom) huzurlariga kelib: «Ey Allohning Rasuli, bir jamolli va hasabli ayol topdim, ammo u tug‘mas ekan, shunga uylanaveraymi?» dedi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Yo‘q”, dedilar. O‘sha kishi u zot oldilariga yana keldi. Yana qaytardilar. Uchinchi marta kelganida: «Eriga muhabbat qiladigan va ko‘p tug‘adigan ayolga uylaninglar, men boshqa ummatlarga sizlarning ko‘pligingizni ko‘z- ko‘z qiluvchiman», dedilar (Abu Dovud, Nasoiy, Hokim).
Biroq ota-onaning vazifasi farzandini dunyoga keltirishdangina iborat degan fikrga borish ham to‘g‘ri emas. Ular o‘z farzandlarini aqlli, es-hushli, jismonan sog‘lom, diyonatli, eʼtiqodli, jamiyat va millatga foydasi tegadigan insonlar qilib tarbiyalash haqida qayg‘urishlari kerak. Avval aytganimizdek, odatda, otalar oilani boqish va moddiy jihatdan taʼminlash maqsadida ko‘pincha ko‘chada bo‘lib, uy ishlari va farzand tarbiyasi bilan asosan onalar shug‘ullanadilar. Shuning uchun farzand tarbiyasi faqat onaning vazifasidek tuyilib qolgan. Lekin, aslida, shariat ko‘rsatmasiga ko‘ra, farzandlar tarbiyasida ota-ona birdek masʼuldir. Balki ota bu borada ham onadan masʼuliyatliroq hisoblanadi.
Usmonxon Alimovning “Farzand tarbiyasi” kitobidan
Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.
Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi