Chaqalog’ingiz ko’p yig’lab, injiqliklar qiladimi?

 

Yangi tug’ilgan chaqaloqda asta-sekin turli odat va qiliqlar paydo bo’la boshlaydi.

Shunda ba’zi ota-onalarda har xil qo’rquvlar paydo bo’lishi mumkin.

• Qo’lga o’rgatib qo’ymadimmi?
• Bizning karavatda uxlashga o’rganib qoldimi?
• Qo’lda ko’tarib uxlatishga o’rgatib qo’ymadimmi?
• Ko’krakni o’ynab emishga odatlanib qolibdimi?
• Uyquda ham ko’krakni qo’yib yubormay uxlashga o’rganib qolmadimi?
• Tongda bizni oldimizga yotib olishni odat qilib qo’ymadimi? 
• va boshqalar…

«Voy, bu kichkinagina bo’la turib qo’lni biladi-ya», degan gapni ko’pchilik eshitgan bo’lsa kerak.

Aslida chaqaloq kichkinagina bo’lib qo’lga o’rganib oladi emas, u ona qornida yotganida doim onasining bag’rida bo’lgani uchun bu dunyoga kelib o’sha eski o’rgangan holatini qo’msaydi. Shuning uchun onasining qo’liga talpinadi va qo’lda tinchlanadi.

Chaqaloq hali o’ylashni yoki hiyla ishlatishni bilmaydi. U nima qilsa ham refleks asosida yoki ehtiyojidan kelib chiqib qiladi. Emib uxlamoqchimi, demak, shu kunlarda bunga ehtiyoji bor. Ko’krakni o’ynab yotibdimi, demak, onasiga yaqinroq bo’lishni istayapti.

Chaqaloqlar shunday tez kattaradiki, bu kabi odatlari bir zumda o’tib ketadi. Bir yil davomida o’tmasa ham, bir kun o’tib ketadi. Keyin, «Kel, birga yotamiz,» desangiz ham qochib ketadigan paytlari keladi.

Qadrlang! Bolaning chaqaloqlik davrini qadrlang. Nima istasa, bajaring. Chaqaloqlik davri inson hayotidagi ehtiyoji eng kam bo’lgan davrdir. Bu payt unga faqat mehr va yegulik kerak, xolos. Mana shu 2 ehtiyojni bajara olmaydigan yoki bajarib o’rgatib qo’yishdan qo’rqadigan ota-onalar bola oldidagi burchini bajara olmayotgan hisoblanadi.

Axir chaqaloqqa supurilgan hovli yoki pishirilgan manti,  qimmatbaho karavot va o’yinchoqlar emas, balki onaning mehrga to’la bag’ri ko’proq kerakdir. Manti, hovli kabilar butun umr oldingizda. Uydagilar ham shuni tushuna olishi lozim. Bolaning chaqaloqlik davri esa bir zumda o’tadi, ketadi. Shu davrda onaning mehriga to’liq to’yib olishi kelajakda uning salomatligiga, rivojlanishiga, mustaqil bo’la olishiga, injiq bo’lmasligiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Chaqaloqni ko’rgan odam unga talpinadi, uni erkalashni, qo’lga olishni istaydi, farzandini chaqaloqlik davrini qumsaydi. Chunki bu davr eng qisqa va tez o’tadigan davrdir. Shu davrda boshqa narslalarga ovora bo’lib eng muhimini o’tkazib yubormang. Balki chaqaloqning har bir istagini bir soniya ham kuttirmay bajarish darkor. O’rganib qolishidan qo’rqmang. O’rganib qolsa, ham bu uzoqqa cho’zilmaydi. O’tib ketadi. U esa bu dunyoda o’zini kerakli ekanligini his etib ulg’ayadi.

Katta farzandlarimiz yig’laganida uni ovutish uchun birgina bag’rimizga bosishimiz yetarli bo’lmay qoladi.

Chaqaloqqa esa shuning o’zigina kifoya. Ona bolasini qo’liga olishi bilan onasining bag’rida bir soniyada tinadi. Hali buni qumsaysiz! Bu sehrli davr.     

Nega bola tinmay qichqirib yig’lamoqda?

Siz tomondan quyidagilar talab etiladi:

1. Bolada aynan vrach yordami talab qilinadigan holat sodir bo’lyaptimi yoki yoq. Buni aniqlash kerak:

Vahima qilish kerak, agar:

a) Bola to’xtamay qusayotgan bo’lsa
b) Bolaning tanasi oqarib ketgan bo’lsa

Agar bu ikki simptom kuzatilmasa, bola ko’rinishi yaxshi bo’lsa va ko’rinishi kasalga o’xshamasa, u holda vrachni chaqirishning hojati yo’q.

Aniqlang: bola badanida og’riqlar yo’qmi?

a) Bolani yechintirib quyidagilarga ahamiyat berib chiqing:

– Bolaning qo’li yoki oyog’ining qimirlashi o’zgarmaganmi?
– Tanasida oldin siz ko’rmagan shish yoki qizarishlar yo’qmi?

Agar qandaydir g’ayrioddiy holat sezgan bo’lsangiz vrachga murojaat qiling. Ko’pincha yuqoridagi o’zgarishlar bolani yiqitib yuborganda kuzatiladi.

b) Bola soni egiladigan joyida (qorin tagi) shishlar yo’qmi?

Bu holat ichak o’tkazish yo’llarida grija yoki ichak o’tkazish sistemasi buzilganligidan dalolat beradi va tibbiy yordamni talab etadi.

c) Bola qornini ushlab ko’ring. Tarang bo’lib shishgan emasmi? Yoki siz tegsangiz bola battar qichqirib yuborayotgani yo’qmi?
Bunday holatning sababi ichak yo’llarining buzilishidadir. Lekin ko’pincha bu holat bilan birga qusish, bola tanasining oqarib ketishi va umumiy holsizlik kuzatiladi.
Bola qornini aynan yig’lash payti emas sal tinganida ko’rish kerak. Chunki yig’layotgan bolaning qorni tarang bo’ladi.

d) Bola tagliklari yopishgan joylarida qattiq qizarish yo’qmi?
Bu juda qattiq og’riq keltirishi mumkin.

e) Bola burnidan quyuq sariq suyuqlik chiqmayaptimi?
Bu quloq yallig’lanishi bo’lishi mumkin.

f) Bola kattasini qilaman deb kuchanmayaptimi, yoki sizning kuzatishlaringiz bo’yicha 2 kundan beri ichi kelmaganmi?

U holda glitserin svechalaridan foydalangan holda bola ichini yumshating va qornini soat strelkasi bo’yicha iliq qo’l bilan sekin-sekin silang.

g) Bola milklari shishib so’lagi ko’p oqmoqdami?
Bu hol tishi chiqayotganidan dalolat beradi.

h) Bola tanasini yaxshilab ko’rib chiqing, odatda hattoki  uzun sochning barmoq atrofida aylanib qolishi bolaga noqulaylik keltirishi mumkin.

Agar siz bolangizda yuqoradigalardan  hech narsa topmagan bo’lsangiz,
u holda quyidagilarga nazar soling:

1. Yaqin orada bolaga yangi mahsulot berishni boshlamagan edingizmi? Agar emizayotgan bo’lsangiz, o’zingiz yangi bir mahsulotni, oldin iste’mol qilmagan mahsulotingizni yeb qo’ymadingizmi? Yoki smes berayotgan bo’lsangiz, smes turini almashtirmagan edingizmi?

2. Balki bolangiz psixologik jihatdan xafa bo’layotgan bo’lishi mumkin. Agar bolada jismoniy yoki allergik sabablarni ko’rmagan bo’lsangiz, u holda bolani mehr bilan tinchlantirishga uruning.

– Bolani quchog’ingizda olib birgalikda ko’chada aylanib keling;
– Emizib ko’tarib yuring;
– Bola massajidan foydalaning, ayniqsa qorin massaji foydali bo’ladi.

Agar yuqoridagilardan kelib chiqqan holda qilayotgan harakatlaringiz yordam bermay, bolangiz hali ham tinmay yig’layotgan bo’lsa, u holda vrachga murojaat qilng.

Manba

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi