Bir tishlam olmaning haqqi

Bola qalbi har turli yozuv yozish mumkin bo’lgan bir oq qog’ozga o’xshaydi. Unga mumkin qadar yozuvlar yozish kerak. Ular tarbiyasiga astoydil kirishish, yaxshi kishilar bo‘lib yetishishlari uchun butun imkoniyatlarni ishga solish zarur.

Donishmandlar bola tarbiyasiga u hali homila holida ekanidayoq kirishishni maslahat berishadi. Bunga qanday erishish mumkin? Bo‘lajak onaning yemishi halol, pok bo‘lishi, u hamisha toza, pokiza yurishi, ko‘proq Qurʼon o‘qishi, duo va zikrni muntazam aytib turishining tug‘ilajak farzandning kelgusida yaxshi tarbiyali, odobli, eʼtiqodli, chin inson bo‘lib kamolga yetishida katta foydasi bor. Hatto zamonaviy tibbiyot ham ona homiladorlik chog‘ida ko‘proq qanday kayfiyatda bo‘lsa, bularning hammasi bolaga ham ko‘chishini isbotlagan. Masalan, homiladorlik chog‘ida ko‘p asabiylashgan, boshiga biror g‘am, musibat tushgan ayollarning farzandlari injiq, serzarda, yig‘loqi bo‘lib tug‘ilishi ko‘p marta kuzatilgan.

Shu o‘rinda dunyoga mashhur olimlar va tasavvuf shayxlarining onalari homiladorlik paytlarida nimalarga eʼtibor qilishgani va o‘z farzandlarini tarbiyalab, voyaga yetkazishda qanday yo‘l tutishgani haqidagi ibratli rivoyatlar bilan tanishaylik:

Sobit ismli yigit bir bog‘dan oqib chiqqan ariqda yuz-qo‘lini yuvardi. Shu payt ko‘zi suvda qalqib kelayotgan qirmizi olmaga tushdi. U olmani tutib, bir tishladi. Tishladi-yu, mazasini bilgan zahoti hushyor tortdi: «Nima qilib qo‘ydim? Axir bu olmaning egasi bo‘lsa kerak?! O‘zimniki bo‘lmagan narsadan totindim, endi egasini albatta rozi qilishim kerak!»

Yigit shu xayol bilan suv oqib kelayotgan tomonga yurdi. Birozdan so‘ng hosili ko‘pligidan shoxlari suvga egilib turgan olma daraxtlarini ko‘rdi. Qo‘lidagi tishlangan olmaga qarasa, o‘sha daraxt mevasiga o‘xshaydi. «Men so‘roqsiz totingan olma shu bog‘dan ekan», deb o‘yladi va bog‘ egasini chaqirdi. Chiqib kelgan bog‘ sohibiga bo‘lgan voqeani tushuntirdi. So‘ng: «Roziligingizni olmoqchi edim, olmaning haqini beraman, g‘aflatda qolib qilgan xatoyimni kechirishingizni so‘rayman, olmani menga halol etsangiz», dedi. «Uch yil menga ishlab berasan, shundan keyin o‘ylab ko‘raman, olmani halol etishning birdan-bir chorasi shu», dedi bog‘ egasi.

Sobit rozilik bildirdi. Bir lahzalik g‘aflat, so‘roqsiz bir tishlangan olmaning to‘lovi o‘sha bog‘dagi uch yillik xizmat bo‘ldi. Ammo boshqa iloji ham yo‘q edi. Nima qilib bo‘lsa-da, olmani halollab olishi kerak! Uch yil to‘lgan kuni Sobit badavlat bog‘ egasi oldiga bordi. Muhlat to‘lganini aytib, «haqingizni halollang, endi men ketay», dedi. «Uch yil o‘tgach, o‘ylab ko‘raman, degan edim. O‘ylab ko‘rdim. Biroq yana kichik bir shartim bor, shuni ham bajarsang, keyin haqimni halol etaman: mening bir qizim bor, ko‘zlari ko‘rmaydi, quloqlari eshitmaydi, qo‘llari ishlamaydi, oyog‘i yo‘q – yurmaydi. Agar shunga uylansang, olmaga rozi bo‘laman, aks holda, rozi emasman», dedi bog‘ sohibi.

Yigit uning shartiga ko‘ndi. Nikoh o‘qitildi, to‘y ziyofati o‘tdi. Kuyov go‘shangaga kirsa, soppa-sog‘, husni binoyiday kelin o‘tiribdi. «Bu yerda bir yanglishlik yoki hiyla borga o‘xshaydi», deya o‘ylagan yigit qaynotaga uchradi. «Otajon, menga ko‘r, tilsiz, majruh qizim bor, degan edingiz, holbuki, sog‘-salomat bu dunyo go‘zalini ko‘rdim», dedi.

   Qaynota kulimsirab: «Shunday, o‘g‘lim, qizim haromga qaramaydi, shunga ko‘zlari ko‘r, haromni so‘zlamaydi, shunga tili yo‘q, qo‘lini haromga cho‘zmaydi, shunga qo‘li ishlamaydi, harom joylarga bormaydi, shunga oyog‘i ham yo‘q. Bularning barini majoziy maʼnoda aytdim. Chunki qizimga sen kabi Allohdan qo‘rqadigan, haromdan hazar qiladigan bir solih yigit axtarib yurgan edim. Sen so‘roqsiz tishlangan bir luqma olma uchun halollik so‘raganingda, orzumdagi yigitni topganimga ishondim va seni uch yil imtihon qildim. Sinovlardan o‘tganingdan keyin hech bir taraddudsiz qizimni senga uzatishga rozi bo‘ldim», dedi.

    Bu nikohdan mazhabboshimiz Abu Hanifa Noʻmon ibn Sobit (Imomi Aʼzam) dunyoga keldi, bu zot shunday taqvoli ota-onadan tug‘ildi. Imomi Aʼzam bolaligida Qurʼoni karimni uch kunda xatm qildi. Yugurib borib onasiga: «Onajon, Qurʼoni karimni uch kundayoq xatm qildim», deb quvondi. «O‘g‘lim, agar otang o‘shanda olmani bir tishlamaganida, Qurʼonni bir kunda xatm qilgan bo‘larding!» dedi onasi.

Manba : Usmonxon Alimovning  “Oilada farzand tarbiyasi” kitobidan

Farzand tarbiyasiga oid bo’lgan eng yaxshi tavsiyalar jamlangan dasturni yuklab oling.

Linkni bosing: 👉 Farzandim dasturi